Zo voed je je kind tweetalig op
Heeft jouw partner een andere moedertaal dan jij? Dan hebben jullie het er vast wel over gehad hoe jullie dat gaat doen met de kinderen. Het is natuurlijk prettig als jullie kinderen beide talen leren spreken. Maar hoe doe je dat? Dat is makkelijker gezegd dan gedaan, maar als je het tweetalig opvoeden goed aanpakt spreken jouw kinderen binnen de kortste keren meerdere talen vloeiend!
Starten in de babytijd
Babyhersentjes zijn ontzettend flexibel. Het aanleren van de moedertaal gaat vanzelf, op natuurlijke wijze. Alle baby’s doorlopen in grote lijnen de volgende stappen:
Rond de 6 maanden oud
In deze periode begint je baby gezellig te kletsen. Verstaan doe je het alleen niet, want wat er uitkomt is gebrabbel. Denk aan ‘dada’ en ‘mamama’. Grappig detail: in deze eerste periode maken alle baby’s op de wereld dezelfde geluidjes, zelfs wanneer ze doof zijn! Het duurt alleen niet lang voordat je ook in het gebrabbel kenmerkende klanken uit de moedertaal van het kind begint te herkennen.
Taal leren rond de eerste verjaardag
Deze periode is een spannende: wanneer zegt je kindje zijn eerste echte woordje? En wordt dat ‘mama’, ‘papa’ of toch iets heel anders? Het belangrijkste verschil met het eerste gebrabbel is dat je kindje met de woordjes nu echt iets bedoelt. Als je kleine ‘mama’ zegt, dan weet hij of zij wie daarmee bedoeld wordt.
Taal leren tussen 18 en 24 maanden
Losse woordjes veranderen in deze periode in hele zinnetjes. ‘Bal spelen’, ‘Auto rijden’, enzovoort. Het zijn nog korte zinnetjes, maar ze maken duidelijk dat je kindje steeds beter begrip krijgt van taal.
Tussen de 2 en 3 jaar
Als je kindje twee jaar oud is, gaat hij of zij steeds meer oefenen met langere zinnen. Eerst worden het zinnen met 3, maar daarna steeds vaker met 4, 5 of meer woorden. Denk maar aan: ‘Ik naar oma rijden!’.
Rond z’n vijfde verjaardag
Bijzonder: als je kind ongeveer vijf jaar oud is, kent hij de complete grammatica van zijn moedertaal. En dat zonder er maar één moment voor te hebben hoeven studeren! Ging het op latere leeftijd ook maar zo makkelijk… ?
Twee talen tegelijk leren op jonge leeftijd
Voed je je kindje vanaf de geboorte op met twee (of meer) verschillende talen? Dan verloopt de taalontwikkeling in principe bovenstaand patroon, maar er zijn een paar bijzonderheden.
Tweetalig rond 13 maanden
Net na z’n eerste verjaardag begint je kind door te krijgen dat er twee verschillende talen zijn. Hij gaat synoniemen gebruiken. Als hij een stoel ziet, weet hij bijvoorbeeld dat dat in de ene taal ‘stoel’ genoemd wordt, en in de andere ‘chair’.
Verschillende personen, verschillende taal
Als je kind zo’n 20 maanden oud is, wordt het langzaam duidelijk dat sommige mensen de ene, en andere mensen een andere taal spreken. Spreek jij Nederlands met je kindje? Dan zal hij of zij automatisch het woord ‘stoel’ gebruiken als hij een stoel ziet. Spreekt de andere ouder Engels? Dan zal hij het ‘chair’ noemen. Het zal nog wel even duren voordat je kind beide talen niet meer mixt. Maak je hier geen zorgen over. Dat mixen hoort erbij en heeft zelfs een taalkundige naam: ontwikkelings-codewisseling. Zo gauw je kind meer woorden leert, zal zijn taal langzaam ‘ontmixt’ gaan worden. Rond zijn derde verjaardag zal je kindje het helemaal helder hebben.
Tekst gaat verder onder de afbeelding.
Meer talen achter elkaar leren
Wil je je kindje vanaf de geboorte tweetalig (of meertalig) opvoeden? Houd dan van begin af aan een strak onderscheid aan. Spreek je zelf normaal gesproken Nederlands met je kindje? Ga dan niet opeens een andere taal met haar spreken. Dit geldt ook voor je partner. Houd vast aan de eigen moedertaal, dan zal je kind de talen het snelst onder de knie hebben en vloeiend tweetalig worden. Het kan echter ook voorkomen dat het kind al wat ouder is voordat het een nieuwe taal leert. Op zich is dit geen probleem, want kinderen leren vrij makkelijk een extra taal.
Stille periode
Een nieuwe taal leren is wel een flinke stap. Zeker wanneer die nieuwe taal geleerd moet worden, omdat jullie in een ander land zijn gaan wonen. Om zich heen hoort je kindje de nieuwe taal, maar zelf is hij of zij nog gewend aan de moedertaal. Dit kan best lastig zijn. Veel kinderen hebben daardoor de eerste tijd een zogenoemde stille periode. Je kind wordt stil en praat misschien zelfs een tijdje helemaal niet. Die tijd heeft hij of zij nodig om te wennen aan de nieuwe taal en taalstructuur. Na een maand of zes is deze periode bij veel kinderen weer voorbij. Dit kan echter ook langer of korter duren. Introverte kinderen zullen zich bijvoorbeeld minder snel uiten in de nieuwe taal. Ook is het ene kind minder bang om fouten te maken dan het andere.
Op oudere leeftijd talen leren
Het wordt vaak gezegd: begin jong met het leren van talen. Hoe ouder je wordt, hoe lastiger. Klopt dit? Ja en nee. Met tijd en oefening kom je ook als volwassene een heel eind met het leren van een andere taal. Er is alleen één ding dat dan bijna altijd zal blijven opvallen: in de nieuwe taal heb je een accent. Jonge kinderen zijn in staat om de taal accentloos te leren. Op oudere leeftijd zijn we zo gewend aan het vormen van de klanken van de moedertaal, dat het aanleren van andere klanken erg lastig is. Maar wil je zelf als ouder ook graag toch een andere taal leren? Dan staat niets je in de weg! Goed oefenen is belangrijk. Het beste is het om je volledig onder te dompelen in de nieuwe taal. Ga dus bij voorkeur naar een plek waar de taal gesproken wordt. En praat zelf zo veel mogelijk in die nieuwe taal. Al pratende krijg je de taal het beste onder de knie. Overigens zit er wel verschil tussen het taalgevoel van mensen. De een heeft meer gevoel voor taal, terwijl de ander weer beter is in bijvoorbeeld rekenen. Iemand met een goed taalgevoel zal een nieuwe taal makkelijker leren dan iemand met minder taalgevoel. Of je nu tweetalig bent opgevoed of niet!
