Persen tijdens de bevalling: meer is niet altijd beter
De laatste fase van je bevalling kan best pittig zijn. Moe van het opvangen van de weeën, moet je nu ook nog eens hard aan het werk: de baby moet eruit geperst worden! Uit onderzoek blijkt echter dat meer persen niet altijd beter is.
Traditionele ideeën
Lange tijd was volgens medici het zogenaamde ‘coachend persen’ de beste manier om je baby uit de baarmoeder te krijgen. Dat betekende dat je begon met persen, op het moment dat de gynaecoloog of verloskundige aangaf dat het het juiste moment was. Kin ingetrokken, de spieren aangespannen, je knieën opgetrokken. Daarna diep inademen, de adem vasthouden en 10 tellen persen, twee of drie keer tijdens iedere wee. Als je eerder bent bevallen komt dit je vast bekend voor! Maar er gaan steeds meer stemmen op dat deze conventionele methode niet goed is. Het zou veel gezonder zijn om gewoon naar je lichaam te luisteren en spontaan te persen, in plaats van te luisteren naar de aanwijzingen van je verloskundige. Coachend persen zou zelfs slecht kunnen zijn voor moeder en kind.
Onderzoeken naar persen
Er zijn de afgelopen jaren verschillende onderzoeken naar gedaan. Uit niet al die onderzoeken kwamen dezelfde conclusies. Maar uit al die onderzoeken bleek wel dat coachend persen voor een bevallende vrouw veel zwaarder is dan spontaan persen. Ook bleek dat door dat coachend persen vrouwen vaak met een minder tevreden gevoel terugkijken op hun bevalling. Nog een belangrijk punt: de extreme druk op het persen op commando zou het risico op uitscheuren kunnen vergroten. En dan hebben we het nog niet eens over de ‘gevolgschade’: zwakke bekkenbodemspieren, en daarna incontinentie en zelfs problemen op seksueel vlak. Daarnaast lijkt het erop dat deze manier van persen ervoor kan zorgen dat de hartslag van je kindje onregelmatig wordt en dat de zuurstof in het bloed van je kindje kan afnemen. Alsof dat nog niet genoeg is: coachend persen lijkt ook vaker te leiden tot medische interventies tijdens de bevalling. Denk bijvoorbeeld aan hulpmiddelen zoals een tang.
Nieuwe ideeën over persen
Maar als dat coachend persen zo gevaarlijk is, waarom vertrouwen de meeste verloskundigen en gynaecologen dan nog steeds op deze methode. Het lijkt erop dat de gewoontes die zijn ontwikkeld wat betreft die laatste fase van de bevalling, meer op traditie dan op bewijs zijn gebaseerd. Maar nu wordt het idee om vrouwen te laten persen op het moment dat zij willen persen toch steeds vaker omarmd. Misschien komt het vasthouden van de traditie ook door bepaalde onderzoeksresultaten. Een bevalling waarbij coachend persen wordt gebruikt, duurt gemiddeld namelijk 13 minuten korter dan een bevalling waarbij deze methode niet wordt toegepast. Maar of dat echt een voordeel is?
Tekst gaat verder onder de afbeelding.
Kortere bevalling
Een kortere bevalling is alleen goed wanneer de gezondheid van de baby in gevaar is, of wanneer je als moeder echt uitgeput bent. Dat wordt allemaal niet ondersteund door coachend persen. Bij spontaan persen pers je pas wanneer je het gevoel hebt dat dat moet. Er staat dus niemand naast je die je verteld wanneer het moet gebeuren, maar je voelt simpelweg de drang om te starten. Dit komt doordat het hoofdje van je baby op dat moment op de juiste zenuwen drukken. Het persen gaat op dat moment ook heel anders dan die tien tellen van het coachend persen. Bij spontaan persen duurt het persen slechts 5 of 6 seconden per keer, voor zo’n 5 of 6 keer per wee. Vaak gaat het persen dan ook met grommen gepaard.
Kiezen voor persen zonder coaching
Kiezen voor persen zonder coaching is echt niet hetzelfde als persen zonder hulp. Tijdens spontaan persen, kan de gynaecoloog of verloskundige nog steeds ondersteunen door middel van feedback, aanmoediging en begeleiding. Wat alleen ontbreekt is het tellen van de lengte van het persen en het aangeven van de momenten waarop geperst moet worden. Belangrijker is dat mama naar haar eigen instincten luistert en daarop het moment kiest waarop en hoe geperst moet worden. Ga je liever voor die meer natuurlijke manier van persen? Zorg er dan voor dat je dit al goed voorbereid voordat de bevalling op gang komt. Zoek iemand die bekend is met deze werkwijze en bespreek het met die persoon. Dat kan je verloskundige zijn, maar ook bijvoorbeeld een doula. Niet iedere verloskundige of gynaecoloog zal openstaan voor deze werkwijze tijdens de geboorte. Toch zijn er veel die openstaan voor de resultaten van al die nieuwe onderzoeken. De gedachte dat tijdens de bevalling je eigen lichaam eigenlijk de beste coach is, is zo gek nog niet!
Wanneer wel coachend persen
Houd er wel rekening mee dat er momenten zijn waarop coachend persen toch de betere optie is. Dit is vooral het geval wanneer je een ruggenprik hebt gehad. Door die prik worden de zenuwen waarop het hoofdje van je baby drukt namelijk niet geactiveerd. Daardoor kan het gebeuren dat je geen aandrang krijgt om te persen. Het coachend persen is dan een mooi alternatief om toch op een natuurlijke wijze te bevallen.
