Zo belangrijk is de placenta voor jouw ongeboren kindje
De placenta zorgt voor de perfecte leefomgeving voor jouw ongeboren kind. Als je het woord ‘placenta’ hoort, denk je al snel aan de navelstreng die je kindje met jou verbindt tijdens de zwangerschap. Wat je misschien nog niet weet is dat de placenta eigenlijk een orgaan is. Een orgaan dat veel meer doet dan het voeden van je kindje!
De vele kanten van de placenta
De placenta (overigens ook wel moederkoek genoemd) heeft ook de werking van een soort airbag. Daarnaast zorgt het orgaan voor een het behoud van de perfecte omstandigheden om je kind te laten ontwikkelen en groeien. De moederkoek ontstaat uit dezelfde cellen als het embryo en bevestigt zichzelf aan de binnenkant van de baarmoeder. Groeit je kindje? Dan groeien ook de placenta en de hoeveelheid vruchtwater. Aan het eind van de groeiperiode is de placenta cirkelvormig geworden, met een gewicht van ongeveer een halve kilo. Wanneer het lichaam de placenta na de geboorte naar buiten werkt, zijn veel vrouwen verbaasd over hoe groot die moederkoek eigenlijk is!
Alles voor je gezondheid
Heb je ooit afgevraagd waarom zwangere vrouwen zo voorzichtig moeten zijn met de inname van medicijnen? De moederkoek is hiervoor de reden. Die verbindt jouw bloedsomloop met die van je baby. Hierdoor stromen zuurstof, voedingsstoffen, maar ook allerlei andere stoffen die jij binnenkrijgt naar je kindje. Het werkt ook andersom; afvalstoffen uit het bloed van je kindje, worden via de moederkoek naar jouw bloed overgebracht, zodat het afgestoten kan worden. Nog een belangrijke rol van de placenta: dit orgaan produceert hormonen die een rol spelen bij het activeren van de bevalling. En daarbij beschermt het je kindje ook nog eens tegen infecties en gevaarlijke stoffen.
Problemen met de placenta
De placenta functioneert meestal prima, maar er kunnen problemen ontstaan. Dat gebeurt dan meestal in de tweede helft van de zwangerschap. In sommige gevallen raakt de moederkoek beschadigd door infecties of bloedpropjes. Deze beschadigingen kunnen een miskraam veroorzaken, de groei van je kindje negatief beïnvloeden, leiden tot vroeggeboorte en zorgen voor een uitzonderlijk grote bloeding tijdens de bevalling. Als dit jou overkomt zal de arts de moederkoek na de bevalling goed onderzoeken. Soms wordt er ook in het laboratorium naar gekeken, met als doel om de oorzaak van het probleem te achterhalen. Het kan voorkomen dat de placenta loslaat van de baarmoederwand. In andere gevallen zit de placenta juist té goed vast, of vast op de verkeerde plek. Een vaginale bloeding kan een aanwijzing zijn voor problemen met de placenta. Maar lang niet in alle gevallen is er sprake van zo’n bloeding. Een afwijking kan ook ontdekt worden op een echo. Die regelmatige controles bij verloskundige of gynaecoloog zijn er niet voor niets!
Een loslatende placenta
Soms laat de placenta al los van de baarmoederwand, terwijl het nog geen tijd is voor de bevalling. Dit gebeurt meestal in het derde trimester van de zwangerschap, maar kan al vanaf week 20 van de zwangerschap voorkomen. Een loslatende placenta is gevaarlijk, omdat het ervoor kan zorgen dat de baby geen of te weinig zuurstof en voedingsstoffen binnenkrijgt. Ook voor de moeder kan het gevaar opleveren, doordat er flinke bloedingen kunnen ontstaan. Daarnaast neemt de kans op een vroeggeboorte toe door deze afwijking.
Tekst gaat verder onder de afbeelding.
Risicofactoren
Er zijn een aantal factoren die het risico op een loslatende placenta vergroten:
– Een te hoge bloeddruk;
– Roken of drugsgebruik;
– Buikletsel;
– Afwijkingen in de baarmoeder of de navelstreng;
– Leeftijd (35+);
– Een meerlingzwangerschap;
– Een tekort aan vruchtwater.
Symptomen en behandeling
Een vaginale bloeding kan wijzen op een loslatende placenta. Soms heb je daarbij ook last van buikkrampen of een gevoelige buik, of juist van plotselinge, voortdurende buikpijn. Er zal een echo nodig zijn om de diagnose te kunnen stel. Wanneer er sprake van is dat de placenta een klein beetje los is gekomen aan het eind van de zwangerschap, zal er vaak gekozen worden voor een ingeleide bevalling. Zo worden grotere risico’s voorkomen. Gebeurt het vroeger in de zwangerschap? Dan zal in veel gevallen een langdurig verblijf in het ziekenhuis nodig zijn, zodat je dag en nacht gemonitord kan worden. Je krijgt dan medicijnen toegediend die ervoor zorgen dat de longen van je baby sneller rijpen en de kans op problemen bij een vroeggeboorte verkleinen. Is de loslating heel ernstig, of is er sprake van hevige bloedingen? Dan is de enige optie: direct bevallen. In de meeste gevallen vindt er dan een spoedkeizersnede plaats.
Een voorliggende placenta
Een voorliggende placenta (ook wel placenta previa genoemd) is een placenta die (een gedeelte van) de baarmoedermond bedekt. Dit kan gevaar opleveren tijdens de bevalling, omdat de uitgang geblokkeerd wordt. Ook kan deze aandoening bloedingen veroorzaken. Wanneer de baarmoederhals verweekt in de voorbereiding voor de bevalling, kunnen de bloedvaten die de placenta met de baarmoeder verbinden scheuren. Als de bloeding erg ernstig is en plaatsvindt tijdens de bevalling, kan dit de levens van moeder en kind in gevaar brengen.
Risicofactoren
Er zijn verschillende factoren die het risico op een voorliggende placenta kunnen vergroten:
– Roken en drugsgebruik;
– Leeftijd (35+);
– Eerdere operatie(s) aan de baarmoeder, zoals een keizersnede of curettage;
– Een meerlingzwangerschap;
– Eerdere zwangerschappen.
Symptomen en behandeling
In sommige gevallen van placenta previa zijn er helemaal geen symptomen. Vaak wordt de aandoening ontdekt bij het maken van een echo. Gebeurt dit in de eerste helft van de zwangerschap? Dan is de kans groot dat het lichaam er zelf voor zorgt dat de aandoening verdwijnt. Is er tijdens de tweede helft van de zwangerschap nog steeds sprake van een voorliggende moederkoek? Dan is er meestal sprake van pijnloze vaginale bloedingen. Vaak krijg je als je deze aandoening hebt medicijnen die ervoor zorgen dat de longen van je kindje sneller rijpen. Dit gebeurt vooral als het erop lijkt dat je zal bevallen voordat je 34 weken zwanger bent. Na 36 weken zwangerschap zal een keizersnede overwogen worden, om de risico’s zo klein mogelijk te houden. Omdat de placenta de baarmoedermond blokkeert, komt het vaak aan op een (spoed)keizersnede.
Een placenta accreta
De placenta kan ook te vast aan de baarmoederwand en te diep in de baarmoeder zitten. In dat geval is er sprake van een placenta accreta. De kans op vroeggeboorte en op zware bloedingen tijdens de bevalling neemt hierdoor toe. Een eerdere placenta previa, maar ook eerdere chirurgische ingrepen (zoals een keizersnede) kunnen het risico op deze aandoening verhogen.
Symptomen en behandeling
Bij deze aandoening is er meestal sprake van vaginale bloedingen tijdens het derde trimester van de zwangerschap. De aandoening kan vastgesteld worden via een echo. Een keizersnede zal nodig zijn, omdat ook de moederkoek via deze weg verwijderd moet worden. Soms is het zelfs noodzakelijk om de hele baarmoeder te verwijderen. Al deze aandoeningen maken in ieder geval één ding duidelijk: dat prenatale controles van levensbelang zijn, voor zowel jezelf als je ongeboren kindje. Snelle actie kan veel leed voorkomen!
