Middelste kind [de rollen in een gezin]
Het middelste kind wil graag de leukste thuis zijn. Tenminste, dat zei mijn moeder vroeger altijd als ik weer een flauwe grap maakt. Mijn zus rolde er dan graag met haar ogen bij. Volgens sommige onderzoeken kan de plek in het gezin inderdaad het karakter van een kind bepalen. Wat zijn typische karaktertrekken van een middelste kind?
Eeuwige concurrentiestrijd
Eigenlijk is het middelste kind als een worstje in een broodje hotdog: het zit altijd tussen twee andere kinderen in. Het oudste kind wordt meestal als meest volwassen gezien en wordt daardoor door de ouders sneller in vertrouwen genomen dan de jongere kinderen. Het middelste kind kan hierdoor het gevoel krijgen buitengesloten te worden, terwijl dit meestal helemaal niet de bedoeling is van de ouders. Het jongste kind is dan weer het lievelingetje van de familie. De Benjamin van het gezin komt meestal met veel weg, omdat hij of zij nu eenmaal de jongste is. Geen wonder dat het middelste kind af en toe het gevoel kan hebben dat er geen ruimte is. Dan zal hij of zij proberen de concurrentiestrijd aan te gaan met zijn broertjes en zusjes.
Geef mij een beetje aandacht
Die concurrentiestrijd loopt niet altijd even lekker. Negatieve aandacht is namelijk ook aandacht en daardoor kan een middelste kind best lastig zijn. Als ouder kun je dan boos worden, omdat je kind weer zit te klieren of niet luistert. Het is echter ook een signaal dat je kind blijkbaar het gevoel heeft onvoldoende aandacht te krijgen. Zo’n gevoel komt bijvoorbeeld naar boven wanneer er net een jonger broertje of zusje geboren is. Het oudste kind is dan vaak op een leeftijd dat het al een beetje kan helpen bij de verzorging van het kindje. Het jongste kindje krijgt daarnaast natuurlijk alle aandacht, omdat het gewoon net geboren is en alle aandacht nodig heeft. En ja, daar hangt de middelste dan maar weer een beetje bij. Geen wonder dat je kind dan probeert de aandacht te trekken, soms met negatief en vervelend gedrag. Dat imago van ‘lastig’ zijn lijkt een beetje te horen bij de persoonlijkheid van een middelste kind, maar dat is dus lang niet altijd het juiste beeld.
Doe eens net als je broer!
Nog zo’n valkuil waar je als ouder makkelijk in kan trappen: het middelste kind vergelijken met het oudste. Oudste kinderen zijn vaak heel verantwoordelijk, volgen de regels op en moederen over jongere broers en zusjes. Bij de middelste gaat dat meestal wat minder makkelijk. Die is vaak wel in voor een experiment, heeft niet altijd zin in school en houdt wel van een beetje klieren. De ergste dooddoener die je dan kunt noemen is: ‘Neem eens een voorbeeld aan je oudere broer/zus!’. Het is belangrijk om er als ouder voor te waken dat je je kinderen onderling gaat vergelijken. Ieder kind is anders, heeft een ander karakter, met leuke en wat minder leuke eigenschappen. Maar ieder kind heeft ook zijn of haar eigen talenten. Het heeft dus geen enkele zin om kinderen met elkaar te vergelijken. Geef ze juist de ruimte om zichzelf te zijn, ander loop je kans dat je kind jaloers wordt op grote broer of zus. Daar zullen de onderlinge relaties slechter van worden.
Tekst gaat verder onder de afbeelding.
Creatief en zelfstandig
Middelste kinderen zijn vaak erg creatief. Dat kan zich uiten in tekenen of muziek maken, maar ook in heel andere dingen. Middelste kinderen zijn in staat om out-of-the-box te denken. Ze houden van experimenteren en zijn niet bang voor het onbekende. Daarnaast zijn ze vaak vroeg zelfstandig. Geen wonder, want ze hebben natuurlijk een grote broer of zus die hen altijd een stapje voor lijkt te zijn in de ontwikkeling. De kans is groot dat jouw middelste kind net wat eerder zindelijk is dan je oudste, net wat eerder leert lopen en net wat sneller kan fietsen. Ze zien hun oudere broer en zus van alles doen wat zij ook willen doen en dat is natuurlijk een fantastische stimulans om te oefenen!
Faalangst steekt de kop op
Hoewel middelste kinderen vaak druktemakers zijn, kleine clowns, zijn ze stiekem best onzeker. In hun ogen lijkt het alsof hun oudere broer of zus alles al kan wat zij zelf nog niet kunnen. Wanneer je kind zich onzeker voelt, zal het waarschijnlijk nog meer drukte gaan maken. Dit kan ook op school merkbaar zijn. Lukt het je kind even niet om goed mee te komen in de les? In plaats van hulp te vragen zal je kind waarschijnlijk sneller lol gaan trappen. Jammer, want door hun creatieve karakter zijn middelste kinderen juist vaak goed in staat om nieuwe dingen te leren. Het is daarom belangrijk om leerproblemen op tijd te ontdekken, zodat je kind weer gewoon kan aanhaken in de les.
Invloed plaats in het gezin
In de loop der jaren is er heel wat onderzoek gedaan naar de invloed die je plek in het gezin kan hebben op je persoonlijkheid. Het grappige is dat veel van die onderzoeken elkaar tegenspreken. Waar volgens het ene onderzoek duidelijk is dat oudste kinderen gemiddeld een hoger IQ hebben, weerlegt het volgende onderzoek dat weer. Het komt er op neer dat er momenteel nog weinig bewijs is dat de plek in het gezin echt van grote invloed is op het karakter van een kind. Waarschijnlijker is dat andere factoren, zoals de plek waar je woont of de opleiding van je ouders, veel meer invloed daarop hebben. Toch blijft het bijzonder dat veel (ouders van) middelste kinderen bij bovenstaande tekst vaak instemmend zullen knikken: ‘Ja, dit is precies een omschrijving van mijn kind’. En dan is het toch wel heel frappant dat er zoveel overeenstemmingen blijken te zijn. Zou de plek in het gezin dan toch van meer invloed zijn dan dat het nu lijkt?
Praat mee op het forum
