Het juiste moment in je menstruatiecyclus om zwanger te worden
De werking van de menstruatiecyclus
Iedere vruchtbare vrouw doorloopt zo’n 12 keer per jaar de menstruatiecyclus. Deze cyclus start met de eisprong. Het eitje reist vanaf de eierstokken, via de baarmoedermond, naar de baarmoeder. Wanneer het eitje daar wordt bevrucht, stopt de cyclus tijdelijk. Je bent dan namelijk zwanger en tijdens de zwangerschap vind er geen nieuwe eisprong plaats. Als je niet zwanger wordt, stoot je lichaam vanzelf het eitje af. Dit gebeurt meestal zo’n week of 2 na de eisprong. Van de eisprong zelf merk je normaal gesproken niets, maar van het afstoten van het eitje des te meer: je menstruatie start dan namelijk, je wordt ongesteld. Ongeveer een week nadat je menstruatie vindt er een nieuwe eisprong plaats. De cyclus gaat dan dus weer verder. Overigens wordt de periode van de cyclus voor de eisprong aangeduid als folliculaire fase en de periode na de eisprong als luteale fase.
De start van de menstruatiecyclus
Je cyclus wordt geregeld door verschillende hormonen in je lichaam. Dit start in al in je hersenen. In het begin van je cyclus geven je hersenen FSH af, het follikelstimulerende hormoon. Follikels zijn blaasjes waarin een onrijpe eicel zit. Door het FSH worden deze cellen gestimuleerd zich verder te ontwikkelen. Normaal gesproken begint onder invloed van het toenemen van FSH één eicel te rijpen. Ook de follikels maken hormonen aan: het geslachtshormoon oestrogeen. Deze hormonen zorgen ervoor dat de baarmoeder zich klaar maakt voor een innesteling van de eicel. Hiervoor verdikt de binnenwand van de baarmoeder, door middel van bloed en voedingsstoffen. Ondertussen neemt de hoeveelheid oestrogeen toe, waardoor een ander hormoon flink in hoeveelheid toeneemt: het luteïniserend hormoon (LH).
De volgende fase van de cyclus
Zo gauw de LH een piek bereikt, geeft je lichaam een signaal af dat het klaar is voor de eisprong. Zo gauw dit gebeurt is, begint de follikel progesteron aan te maken. Ook dit hormoon heeft invloed op de ontwikkeling van de baarmoederwand. Daarnaast houdt het hormoon tegen dat er nieuwe follikels gaan rijpen. Heel misschien merk je zelf ook al verschil: progesteron zorgt namelijk ook voor een verhoging van je lichaamstemperatuur, met zo’n halve graad.
Laatste fase menstruatiecyclus
De volgende stap: is de eicel niet bevrucht? Dan breek je baarmoeder het af en voert het af naar je vagina. Dit is de reden dat je vervolgens ongesteld wordt. De bevruchting is niet gelukt en je cyclus begint weer opnieuw. Als de eicel wel bevrucht is, verloopt deze laatste fase van de menstruatiecyclus heel anders. Je lichaam gaat zwangerschapshormonen (hCG) aanmaken: je bent zwanger! Dit kun je merken doordat je een kleine bloeding krijgt. Deze innestelingsbloeding ontstaat wanneer de eicel zich aan het baarmoederslijmvlies hecht. Niet iedere vrouw merkt hier overigens iets van.
Tekst gaat verder onder de afbeelding.
Heb ik een korte of lange menstruatiecyclus?
Een normale menstruatiecyclus duurt 21 tot zelfs wel 35 dagen. Wanneer je een korte menstruatiecyclus hebt, zal je dus wat vaker ongesteld zijn. Je hebt echter ook vaker kans op een zwangerschap, omdat er iets vaker een eisprong plaatsvindt. Voor een lange menstruatiecyclus geldt het omgekeerde: je bent want minder vaak ongesteld, maar hebt ook wat minder vaak een eisprong. Zolang de cyclus echter tussen de 21 en 35 ligt hoef je je geen zorgen te maken.
Menstruatiecyclus berekenen als je aan de pil bent
Wil jij je menstruatiecyclus berekenen? Dat kan alleen als je eerst stopt met hormonale voorbehoedsmiddelen die jouw cyclus beïnvloeden. Wanneer je bijvoorbeeld de pil gebruikt, wordt jouw cyclus daar door geregeld. Als je zwanger wilt worden is de eerste stap natuurlijk te stoppen met de pil. Nadat je gestopt bent kan het echter nog een aantal maanden duren voordat jouw menstruatiecyclus weer op orde is. Het is vlak na het stoppen met de pil daardoor lastig om je menstruatiecyclus te berekenen. Als je menstruatiecyclus weer wat regelmatiger wordt, kun je de dagen van je eisprong makkelijker berekenen. Meer informatie over hoe je dat doet vind je hier.
Een onregelmatige menstruatiecyclus
Niet iedere vrouw heeft een regelmatige cyclus. Het kan zelfs zo zijn dat je (tijdelijk) helemaal geen cyclus hebt. In dat geval vindt er ook geen eisprong plaatst. Normaal gesproken stopt de cyclus pas wanneer een vrouw in de overgang raakt. De cyclus kan echter ook ontregeld raken door andere factoren, bijvoorbeeld doordat een vrouw last heeft van extreem onder- of overgewicht. Ook vrouwen die intensief sporten of vrouwen die last hebben van endometriose kunnen een onregelmatige of zelfs geen cyclus hebben. In zulke gevallen is het heel moeilijk om zwanger te raken. Het is dan zinvol om een afspraak te maken met je huisarts of je kinderwens te bespreken met de specialist waarbij je onder behandeling staat. Het kan echter ook voorkomen dat je helemaal gezond bent, maar wel last hebt van een onregelmatige cyclus. Hoewel het dan onmogelijk is om je vruchtbare dagen exact te berekenen, wil dat niet zeggen dat zwanger worden niet zal lukken. Ben je na ongeveer een jaar proberen echter nog niet zwanger? Dan is het aan te raden om naar de huisarts te gaan. Deze kan je doorverwijzen voor nader onderzoek.
Vruchtbaarheid berekenen bij regelmatige cyclus
Heb jij een (vrij) regelmatige cyclus? Dan is het meestal niet lastig om te bepalen op welke dagen je het meest vruchtbaar bent. In het kort:
>6 dagen voor de ovulatie – kans op bevruchting bijna onmogelijk
5 dagen voor de ovulatie – zeer weinig kans op een bevruchting
4 dagen voor de ovulatie – weinig kans op een bevruchting
3 dagen voor de ovulatie – kans op een bevruchting
2 dagen voor de ovulatie – grote kans op bevruchting
1 dag voor de ovulatie – grote kans op bevruchting
Dag van ovulatie – grote kans op bevruchting
Op de eerste dag ná je ovulatie heb je de eerste uren nog kans op een bevruchting. Daarna is het te laat; de eicel kan niet meer bevrucht worden en je wordt ongesteld. Het is dan dus wachten op de volgende ronde!
