6 oorzaken woedeaanval peuter (en wat doe je er aan?)
Het ene moment is er niets aan de hand; je kindje zit rustig te spelen met de blokken. Het volgende moment breekt de hel los: de toren valt om en je kindje krijgt een grote woedeaanval. Helaas kun je er niet omheen dat peuters en plotselinge woede-uitbarstingen bij elkaar horen. Maar wanneer je weet wat de triggers voor die woede-uitbarstingen kunnen zijn, is het makkelijker om er mee om te gaan.
Oorzaak 1. Honger!
Het lijf van een volwassene is meestal vrij voorspelbaar: met drie maaltijden en een paar snacks tussendoor kom je makkelijk de dag door. De spijsvertering van peuters is echter veel minder voorspelbaar. Alles hangt af van hoeveel ze zich inspannen en of ze niet toevallig in een groeispurt zitten. Daarnaast hoef je ook niet te verwachten dat je peuter zelf aangeeft wanneer hij of zij trek heeft. Peuters blijven meestal liever spelen, dan dat ze de tijd nemen om een broodje te eten aan tafel. Je kunt je voorstellen dat een hongerige peuter een stuk sneller een woedeaanval krijgt. Let dus goed op je kleine. Biedt op tijd wat te eten aan en geef duidelijk aan wanneer het tijd is om te stoppen met spelen en te komen eten.
Oorzaak 2. Slaapgebrek
Enig idee hoeveel uren slaap je peuter dagelijks nodig heeft? De kans is groot dat je verbaasd bent dat je kleine maar liefst 12 tot 14 uur slaap nodig heeft, verdeelt over de nacht en een of twee middagdutjes. Net als trek wordt ook slaap beïnvloedt door de mate van inspanning die je kleine levert en de mogelijke aanwezigheid van een groeispurt. Valt je peuter in slaap op een moment waarop het normaal gesproken geen tijd is voor een dutje? Dan is dat een signaal dat je kind waarschijnlijk te weinig slaap krijgt. Om dit te voorkomen is het goed om een strak slaapschema te hanteren. Wijk niet te veel en niet te vaak af van die vaste slaaptijden. Zo houd je een duidelijk ritme en weet je zeker dat je kind voldoende rust krijgt. Op deze manier zullen huilbuien en woedeaanvallen vanzelf verminderen.
Tekst gaat verder onder de afbeelding.
Oorzaak 3. Overgevoeligheid
In de babytijd gaat de ontwikkeling ontzettend hard en bij peuters gaat dit door. Het zenuwstelsel van een je peuter is nog volop in ontwikkeling. Hierdoor kan je kleine overgevoelig zijn voor aanrakingen en geluiden. Dat kan lastig zijn, omdat het als ouder soms lastig is om in te schatten of iets te veel van het goede is. Let in zulke situaties goed op de reactie van je kind. Heb je het idee dat je kind sterk reageert op bijvoorbeeld luide muziek? Probeer situaties met luide muziek dan zoveel mogelijk te vermijden. Dat vermijden hoeft overigens meestal maar tijdelijk: de meeste kinderen groeien vanzelf over die overgevoeligheid heen.
Oorzaak 4. Peuters zijn geen volwassenen
Dat peuters geen volwassenen zijn, klinkt als een open deur. Toch zijn er veel ouders die juist dat nog wel eens vergeten. Die ouders gaan in discussie met hun kind over de meest onbenullige zaken, zoals hoeveel koekjes het kind mag, of hoe laat het naar bed moet. Zeker bij oudere kinderen is het goed om af en toe in discussie te gaan. Er blijven echter altijd zaken waar je geen discussie over wilt en waarbij vader of moeders wil simpelweg wet is. Wil je dochter in haar prinsessenjurk naar buiten, terwijl het 10 graden vriest? Geef dan aan dat het niet kan. Ontstaat er daardoor een gigantische woedeaanval? Jammer dan! Wanneer je consequent bent weet je peuter waar hij of zij aan toe is. Met toegeven aan een woedeaanval bereik je het tegenovergestelde effect.
Oorzaak 5. Ze vinden de juiste woorden niet
Peuters maken vaak een snelle taalontwikkeling door. Toch blijven er altijd nog momenten waarop ze niet direct met woorden duidelijk kunnen maken wat ze willen of bedoelen. Dit kan frustrerend zijn en daardoor een woedeaanval opleveren. Vervelend, maar wanneer je je verplaatst in je kind ook wel weer begrijpelijk. Er is toch niets irritanter dan dat iemand anders je niet snapt? Heb je het idee dat een uitbarsting van woede ontstaat door de frustratie niet begrepen te worden? Probeer je peuter de ruimte te geven om zijn punt toch duidelijk te maken. Misschien kan hij het proberen te tekenen? Het idee dat je in ieder geval je best doet om hem te begrijpen, zal de woede al flink verminderen.
Oorzaak 6. Je peuter krijgt te weinig ruimte
Hoe zou jij het vinden wanneer je altijd de regels van een ander zou moeten opvolgen? Vast en zeker zwaar frustrerend! Toch is dat wel de situatie waarin je peuter zit; hij of zij moet doen wat jij zegt. Dat is aan de ene kant heel begrijpelijk, omdat we net al duidelijk maakten dat peuters geen volwassenen zijn. Waak er echter voor dat je een verstikkende sfeer creëert, waarin je peuter helemaal geen eigen inbreng meer heeft. Probeer ruimte te maken om je peuter eigen beslissingen te laten nemen. Heb je het idee dat je kleine hoognodig moet plassen, maar geen zin heeft om daarvoor zijn spel te onderbreken? In plaats van hem te dwingen naar het toilet te gaan, kun je hem wat meer ruimte geven: ‘Ik weet dat je geen zin hebt om te stoppen met spelen, maar volgens mij kun je beter eerst even naar de wc gaan.’ Je peuter zal er vanzelf achter komen dat dat inderdaad verstandig is. Maar in plaats van onder dwang naar de wc te gaan, zal hij het gevoel hebben daar zelf voor te kiezen. En dat gevoel kan een flinke woedeaanval schelen!
