Wat is logopedie voor kinderen?
Een kind dat stottert kan baat hebben bij logopedie. Dat is iets wat veel ouders wel weten. Maar logopedie kan in veel meer situaties ingezet worden. Niet alleen bij kinderen die al praten, maar ook bij jonge baby’s!
Wat is logopedie?
Diverse problematiek op het gebied van stem, taal, spraak, slikken en gehoor kan aangepakt worden met logopedie. Kort gezegd gaat het om zaken die verband houden met persoonlijke communicatie, maar het is dus heel breed. Logopedisten behandelen niet alleen stoornissen, maar geven ook voorlichting. Ook preventie en onderzoek horen erbij. Bij kinderen zijn de belangrijkste aandachtsgebieden spraak, gehoor, de stem, taal (bijvoorbeeld dyslexie) en slikken.
Logopedie bij taalproblemen
Taal is een van de hoofdgebieden van logopedie bij kinderen. Er kan bij taal sprake zijn van diverse problematiek.
Dyslexie
Heeft je kind spellings- of leesproblemen? In ernstige vorm wordt dit dyslexie genoemd. Het is nog niet zo lang bekend, maar dyslexie blijkt erfelijk te zijn. Heeft één van jullie dyslexie? Dan heeft jullie kind een kans van 50 procent om er ook last van te hebben! Voordeel: wanneer je weet dat het in de familie zit, kun je extra alert zijn op de signalen. Lukt het je kind bijvoorbeeld goed om de letters te leren? Ook problemen met het in stukjes hakken van woorden kan een teken zijn van de aandoening. Al halverwege groep 2 zou je kind redelijk goed in staat moeten zijn om woorden in losse stukjes te hakken, zoals v-uu-r bij vuur. Gaat dit niet goed? Hulp van de logopedist kan dan welkom zijn.
Vertraagde taalontwikkeling
Heb je het idee dat je kind een achterstand heeft in spreken of het begrijpen van taal? Vergelijk dan eerst eens met leeftijdsgenootjes en bespreek het op school, peuterspeelzaal of opvang. Je kunt ook de SNEL-test invullen. Daarbij vul je de leeftijd van je kind in, waarna je vragen krijgt over de taalvaardigheid van je kind. Uit de test kan bijvoorbeeld naar voren komen dat je kind op bepaalde vaardigheden achter lijkt te lopen. Is er inderdaad sprake van een vertraagde taalontwikkeling? Dan is het heel belangrijk om zo snel mogelijk hulp van een logopedist in te schakelen. De taalgevoelige periode, de tijd waarin je kind het makkelijkste taalvaardigheden leert, ligt namelijk tussen de 0 en 6 jaar. In deze periode is het het makkelijkst om een eventuele achterstand weer in te halen.
Logopedie bij gehoorproblemen
Ook het gehoor is een belangrijk aandachtsgebied bij logopedie. Een slecht gehoor kan de oorzaak zijn van een slechte taalontwikkeling.
Problemen bij auditieve verwerking
Bij gehoorproblemen is er niet altijd sprake van doofheid. Je kind kan prima horen, maar toch problemen hebben met de verwerking van dat wat hij of zij hoort. Daardoor kan het bijvoorbeeld lijken alsof je kind niet goed luistert, terwijl het probleem er in zit dat je kind het niet goed begrijpt. Dat betekent dat een heel andere aanpak nodig kan zijn. Een logopedist kan hierbij ondersteunen.
Tekst gaat verder onder de afbeelding.
Doofheid
Heb je het idee dat je kind je wel heel vaak niet lijkt te horen? Dan kan het verstandig zijn om een gehoortest te laten doen. Met een eenvoudig proefje kom je zelf trouwens ook een heel eind. Ga eens achter je kind staan als het aan het spelen is. Houd je hand vlak achter een van z’n oren en wrijf met je duim tegen wijs- en middelvinger. Reageert je kind hierop? Dan lijkt er geen sprake van verminderd gehoor te zijn. Doe de test op een later moment ook nog eens bij het andere oor. Hoort je kind het geluid niet? Dan hoeft dat niet meteen een teken te zijn dat er grote gehoorproblemen zijn. Een verkoudheid bijvoorbeeld kan er voor zorgen dat je kind tijdelijk wat minder goed hoort. Probeer de test een week of wat later nog een keer en met een beetje geluk reageert je kind dan wel gewoon. Lijken er blijvende gehoorproblemen te zijn? Dan is het aan te raden om snel actie te ondernemen. Doofheid kan er bijvoorbeeld ook voor zorgen dat je kind minder goed leert articuleren, of woorden verkeerd uitspreekt. Een logopedist kan ondersteunen in het leren van de juiste uitspraak.
Spraakproblemen
Een peuter die ‘ba’ zegt in plaats van ‘bal’ is schattig. Maar als je 4-jarige het woord nog steeds niet goed kan uitspreken, is het raadzaam om hulp in te schakelen. Logopedie kan ondersteunen bij het op de juiste manier leren uitspreken van woorden en klanken. Langdurig gebruik van de speen of blijven duimzuigen kan spraakproblemen overigens verergeren. Zorg dus dat je kind op tijd (bij voorkeur voor z’n tweede verjaardag) stopt met speen en duimzuigen.
Stemproblemen
Schorheid of heesheid is vaak een tijdelijk iets, dat ontstaat door bijvoorbeeld een flinke verkoudheid. Houden de schorheid en/of heesheid aan? Dan kan het zijn dat het een andere oorzaak heeft. Verkeerd stemgebruik bijvoorbeeld kan ook tot dergelijke klachten leiden. Als je kind vaak schreeuwt of langdurig hoest, kunnen er knobbeltjes op de stembanden komen. Deze knobbeltjes zijn eigenlijk een soort eelt, die ervoor zorgen dat je kind last krijgt van heesheid. Ook keelpijn of een vermoeid gevoel in de keel tijdens het spreken kunnen symptomen zijn. Gelukkig is het mogelijk de knobbeltjes weer te laten verdwijnen. Dit kan door de stem op de juiste manier te leren gebruiken. Een logopedist kan daarbij helpen.
Slikproblemen
Niet alleen bij spraakproblemen, maar ook bij slikproblemen kan een logopedist helpen. Vooral baby’s en jonge kinderen kunnen te maken krijgen met dergelijke problematiek. Het gaat in dat geval dus niet om hulp bij spraak, maar bij slikken. Dit wordt preverbale logopedie genoemd. Zijn er problemen met drinken, slikken of eten? Dan zal een preverbaal logopedist gaan zoeken naar de oorzaken en aan de hand daarvan advies geven. Misschien lukt het je kindje niet goed om uit borst of fles te drinken. Of heeft je kind bij het leren eten van voeding problemen met het doorslikken van stukjes. Natuurlijk wil je het liefst dat je kindje goed eet en daarom is het in zo geval heel fijn dat je er niet alleen voor staat!
Logopedie verzekerd?
Logopedie valt onder de basisverzekering. Dit betekent dat dit in principe altijd verzekerd is. Bij kinderen geldt ook geen eigen risico, maar bij volwassenen wel. Daarnaast kunnen er per verzekering uitzonderingen zijn of extra eisen gesteld worden. Zo moet een logopedist die een baby met slikproblemen helpt over de specialisatie preverbale logopedie beschikken. In andere gevallen wordt logopedie alleen volledig vergoed wanneer er een gecontracteerde praktijk wordt bezocht. Om problemen achteraf te voorkomen, is het advies om voordat je start met logopedie eerst te informeren naar de dekking en voorwaarden bij je zorgverzekeraar.
