Weet jij hoe je brandwonden bij kinderen behandelt?
Een ongeluk zit in een klein hoekje. Als ouder wil je je kind beschermen tegen gevaar, maar helaas is er altijd een kans dat het een keertje mis gaat. Zo kan het gebeuren dat je die kop hete thee veilig ver genoeg weg op de tafel hebt gezet, maar dat je kindje opeens toch langer blijkt te zijn dan je dacht. Of dat je op die mooie zomeravond de barbecue aansteekt en een van de kinderen een nog brandende lucifer te pakken krijgt. Weet wat je moet doen wanneer er sprake is van brandwonden!
Verschillende soorten brandwonden
Brandwonden kunnen niet alleen veroorzaakt worden door hete vloeistoffen of vuur, maar ook door bepaalde chemische stoffen. De uitwerking op de huid is in alle gevallen hetzelfde: de huid kan flink beschadigd raken. Brandwonden zijn er in gradaties. Bij een eerstegraads brandwond is de huid rood en soms wat opgezwollen. Hoewel deze wond oppervlakkig is, kan het flink pijn doen. De wond trekt in de regel binnen een paar dagen weg. Het herstel bij tweedegraads brandwonden kan langer duren. Bij dit type wonden is de huid niet alleen rood, maar vormen zich ook blaren. Wanneer de blaren kapot gaan blijft er vaak geruime tijd vocht uit komen. Herstel duurt vaak minimaal een week of twee. Nog langer duurt het herstel van derdegraads brandwonden. Bij deze wonden is de huid verkoold en lijkt zwart, of juist grauwig wit. De schade is dan zo groot, dat de aangedane huid niet eens meer pijnlijk zal zijn. Het gebied om de wond heen kan daarentegen wel heel pijnlijk zijn. Via de wond treedt er veel verlies van vocht en zout op. Hierdoor kan de gewonde snel in shock raken.
Welke actie onderneem je bij brandwonden?
Het is belangrijk dat je kindje niet aan de wond zit. Dit lijkt een simpel gegeven, maar kan heel lastig uitvoerbaar zijn. Je kindje zal namelijk pijn of jeuk hebben, en daardoor juist de aangedane plek willen aanraken. Omdat zeker bij derdegraads brandwonden de kans op infecties heel groot is, is het toch belangrijk om dat zoveel mogelijk te voorkomen.
Eerste hulp bij eerstegraads brandwonden
Lijkt er sprake te zijn van een eerstegraads brandwond? Houd de wond minimaal 10 minuten onder stromend lauw water. Let op: in het verleden werd het advies gegeven om koud water te gebruiken, maar dit advies is dus gewijzigd! De huisarts of Eerste Hulp bellen is bij eerstegraads brandwonden in de regel niet nodig. Bel wel direct wanneer er sprake lijkt te zijn van een infectie. Deze kun je herkennen doordat je kindje rillerig en koortsig wordt en last kan krijgen van onder meer hoofdpijn en misselijkheid.
Eerste hulp bij tweedegraads en derdegraads brandwonden
Bel bij tweede- en derdegraads brandwonden altijd de huisarts of huisartsenpost. Daarnaast is ook bij tweede- en derdegraadsbrandwonden koelen onder lauw stromend water belangrijk. Dek na het koelen de wond af met een steriel gaasje of een schone stoffen doek. Probeer hierbij te voorkomen dat blaren stuk gaan. Gaat het om een groot stuk huid dat beschadigd is? Wikkel er dan na het koelen een laken omheen. Let dan ook goed op bij het koelen. De huid moet gekoeld worden, maar je kindje moet natuurlijk niet onderkoeld raken. Bij gebrek aan leidingwater kun je hiervoor bijvoorbeeld zelfs water uit een vijver gebruiken. In dat geval gaat het belang van koelen boven het belang van het voorkomen van infecties.
Tekst gaat verder onder de afbeelding.
Wat je NIET moet doen bij brandwonden
Er zijn een aantal zaken die je zeker niet moet doen als er sprake is van brandwonden:
• Prik blaren niet door. Doorgeprikte blaren vergroten namelijk het infectiegevaar;
• Zit er kleding vastgeplakt aan de beschadigde huid? Trek deze niet los, want dit kan meer schade veroorzaken. Houdt de kleding nat en wacht op professionele hulp;
• Is er sprake van ernstige brandwonden? Dan kan een operatie noodzakelijk zijn. Geef je kind daarom even geen eten en drinken voordat duidelijk is wat de vervolgstappen zullen zijn;
• Misschien makkelijker gezegd dan gedaan: raak niet in paniek. Het is vreselijk om je kindje met pijn te zien, maar jouw paniek maakt het niet beter. Probeer rustig te blijven, dan zal je kind ook makkelijker de rust kunnen bewaren.
Vaker brandwonden bij jonge kinderen
Helaas blijkt dat het aantal jonge slachtoffers van brandwonden de afgelopen vijf jaar flink is toegenomen. Kinderen tussen de 0 en 4 jaar oud hebben in verhouding een 3 of zelfs 4 keer grotere kans op brandwonden. Volgens de Nederlandse Brandwonden Stichting is de exacte oorzaak hiervan onduidelijk. Een oorzaak zou de kleine behuizing in stedelijke gebieden kunnen zijn. Meer mensen om een kleinere oppervlakte, betekent automatisch een groter risico op ongelukken. Wat de exacte oorzaak ook mag zijn: het is in ieder geval duidelijk dat het van groot belang is om goed op te blijven letten wanneer je (kleine) kinderen hebt. Verklein de kans op brandwonden door kaarsen, waterkokers en open vuur uit de buurt te houden. En weet wat je moet doen wanneer het tóch mis gaat!