Zo ga je het beste om met een hoogsensitief kind
Heeft je kind een hekel aan harde geluiden of lawaai? Lijkt hij of zij graag veel tijd in z’n eentje door te brengen, in plaats van met vriendjes? En heeft hij heel wat slaap nodig om vrolijk de dag door te kunnen komen? Dan is er kans dat jouw kind hoogsensitief is.
Wat is hoogsensitiviteit?
Hoogsensitiviteit wordt ook wel hooggevoeligheid genoemd, of kortweg HSP (Hoog Sensitief Persoon). De term duidt aan dat de persoon gevoelig is voor prikkers. Gevoeliger dan een gemiddeld ander persoon. Raakt je kind overprikkelt? Dan kan het lastig gedrag vertonen, zoals woedeaanvallen en huilbuien. Het is handig om te weten of je kind een HSP is, omdat je hem of haar dan kunt helpen om de hoeveelheid prikkels te verminderen en te verwerken. Er zijn een aantal kenmerken of symptomen van hooggevoeligheid die bij je kind naar voren kunnen komen. Overigens kunnen deze kenmerken zich op verschillende manieren uiten en hoeven ze ook niet allemaal voor te komen.
Gevoelig voor prikkels
Gezellig naar de kermis of een druk pretpark? De kans is groot dat je je hooggevoelige kind daar geen plezier mee doet. De mensenmassa, het lawaai van de attracties, de gillende en juichende kinderen… Het is je kind allemaal veel te lawaaiig. Ook van minder duidelijke prikkels kan het overigens last hebben. Zo kan je kind klagen over kleding die kriebelt, of ontzettend last hebben van het merkje van een trui die in z’n nek prikt. Je kind raakt er van uit balans.
Grote belangstelling en nieuwsgierigheid
Hoewel ze snel overprikkeld raken, laten HSP’s zich hier niet door tegenhouden. Ze zijn van nature heel nieuwsgierig en stellen van jongs af aan overal vragen bij. De kans is groot dat je als ouder af en toe bijna wanhopig wordt van het spervuur aan vragen dat continu je kant op komt. Ze gaan ook graag op onderzoek uit, al doen ze dat op een bedachtzame manier. Besluit het kind om in een boom te klimmen, om van daaruit de omgeving te bekijken? Dan zal het vanaf de grond eerst een inschatting maken van de veiligheid van zijn plan. Pas daarna zal hij de klim wagen. De nieuwsgierigheid en grote belangstelling uit zich ook in kleinere zaken. Heb je een nieuwe broek, zit het jaar van de juf anders, of heeft een vriendinnetje nieuwe schoenen? Grote kans dat het jouw kind als eerste opvalt!
Hoge bergen, diepe dalen
Een woord dat goed past bij hoogsensitieve kinderen: intens. Ze genieten intens van kleine dingen, maar kunnen ook intens boos of intens verdrietig zijn. Er zit weinig grijs gebied in hun emoties. Dat kan vermoeiend zijn, maar heeft ook mooie kanten. Als ze genieten, genieten ze voor tien! Diepe dalen kunnen ontstaan door onverwachte of grote veranderingen, zoals een wisseling van school of een verhuizing. Het kan voor HSP’s lastig zijn om na zo’n grote verandering weer hun draai te vinden.
Gevoelig voor stemming van anderen
Is er iemand verdrietig? Jouw hooggevoelige kind zal dat opmerken, nog voordat die persoon heeft gezegd verdrietig te zijn. HSP’s voelen namelijk makkelijk de stemming van de ander aan. Hun empathisch vermogen is daardoor ook groot. Soms gaat die empathie zover dat ze de stemming van de ander overnemen. Dat kan voor henzelf best een zware last zijn, waar ze mee om moeten leren gaan.
Perfectionisme bij HSP
Een hooggevoelig kind kan veel last hebben van perfectionisme. Soms zelfs zo erg dat er faalangst ontstaat, waardoor ook de kans op onderpresteren toeneemt. Kinderen die hoogsensitief zijn hebben vaak weinig vertrouwen in hun eigen talenten, terwijl ze juist meestal wel bijzondere talenten hebben. Er is dan steun en support nodig vanuit de omgeving om het vertrouwen in die talenten op te bouwen.
Tekst gaat verder onder de afbeelding.
Hoogsensitief kind in de klas
Hooggevoelige kindjes kunnen het op school lastig hebben. Door hun gevoeligheid raken ze snel overprikkeld in de klas. Ze kunnen het doelwit van pesterijen worden, doordat ze het lastig vinden om voor zichzelf op te komen. Daarnaast is er kans dat ze door hun opvallende persoonlijke eigenschappen een ander label opgeplakt krijgen dan dat eigenlijk bij ze hoort. Bijvoorbeeld ADHD, terwijl hun drukke gedrag voortkomt uit overprikkeling. Een aantal zaken waar je als ouder of als docent op kunt letten:
- Zorg dat het kind voldoende ruimte heeft om af en toe even tot zichzelf te komen. Zondert hij of zij zich even af van de rest van de groep? Dan is dit vaak een teken dat het even teveel is geweest allemaal. Gun hem dan even die rust en probeer het kind niet direct weer in de groep te betrekken. In z’n eentje kan hij even bijtanken en weer opladen;
- Hoogsensitieve kinderen hebben vaak niet zo’n grote vriendengroep. Meestal hebben ze maar 1 of 2 echt goede vrienden. Dat wil niet zeggen dat ze niet overweg kunnen met de rest van hun klasgenoten, maar daar zitten geen diepe vriendschappen tussen. Het kan goed zijn om het kind naast of in een groepje met een van zijn beste vrienden te zetten. Hij zal hier zelfvertrouwen uit kunnen halen;
- Hoogsensitieve kinderen vallen liever niet op. Dit kan erin resulteren dat ze ook wat betreft cijfers op school niet opvallen, misschien zelfs wel onderpresteren. Vaak zit er meer in het kind, dan dat het laat zien. Faalangst kan hierbij ook een rol in spelen. Het is goed dat hier oog voor is, zodat het kind alle ruimte krijgt om zichzelf te ontwikkelen.
Ouder van een hoogsensitief kind
Wat op school geldt, geldt eigenlijk ook thuis. Geef ook thuis je kind de ruimte om zich even terug te trekken. Veel hooggevoelige kinderen zijn dagdromers. Maak je dus niet direct zorgen als je kind uren doelloos op de bank lijkt te zitten. De kans is groot dat je kind alle opgedane prikkels aan het verwerken is en weer probeert op te laden. Ga je een dagje uit? Ook dan is het goed om rekening te houden met de hoeveelheid prikkels. Waarschijnlijk doe je je kind meer lol met een stoeipartij in het bos dan met een bezoekje aan een drukke kermis. Ga je toch naar de kermis? Houdt er dan rekening mee dat je kind na het bezoek tijd nodig zal hebben om bij te komen van alle prikkels. Let daarnaast ook goed op de hoeveelheid slaap die je kind krijgt. Het gemiddelde hooggevoelige kind heeft meer slaap nodig dan gemiddeld. Het is goed om een vast dag-nachtritme aan te houden, waarin het kind op een vast tijdstip naar bed gaat en ook weer opstaat. Die rust zal hem goed doen.
Praat mee op het forum
