Totaalruptuur tijdens de bevalling en herstel daarna
Natuurlijk wil je het liefst dat je bevalling probleemloos verloopt. Helaas kunnen er altijd complicaties optreden. Een totaalruptuur is zo’n complicatie die je het liefst wilt vermijden, maar helaas niet altijd te voorkomen is.
Wat is een totaalruptuur?
Je hebt vast wel eens over de term gehoord: uitscheuren. Van uitscheuren is sprake wanneer er onvoldoende ruimte is om je kindje uit de baarmoeder te persen, waardoor er scheurtjes in de vaginarand ontstaan. Dit kunnen kleine scheuren zijn (‘haarscheurtjes’), maar ook grote scheuren richting het perineum. Het perineum is het gedeelte tussen de vagina en de anus. Is er dan nog onvoldoende ruimte voor je kindje? Dan kan ook het perineum scheuren. In dat geval is er sprake van een totaalruptuur.
Oorzaak van een totaalruptuur
Bij ongeveer 2 op de 100 bevallingen is er sprake van een totaalruptuur. Een totaalruptuur kan verschillende oorzaken hebben. Het kan zijn dat je kindje simpelweg te groot is, waardoor die extra ruimte nodig is. Soms ontstaat de ruptuur doordat de bevalling te snel gaat. Wanneer de persweeën te vroeg op gang komen, kan het zijn dat er nog geen sprake is van volledige ontsluiting. De kans op uitscheuren is dan groot. Ook is deze kans bij een eerste bevalling vaak groter dan bij een volgende. Tijdens zo’n eerste bevalling is de huid en het weefsel om de vagina namelijk nog niet zo soepel. Hierdoor rekt het minder mee en ontstaan er sneller scheurtjes. Ook de houding van je kindje kan het risico vergroten. Ligt je kind in stuit, of zit er een schoudertje achter je heupbot vast? Dan gaat het persen moeilijker en kan een totaalruptuur eerder optreden. Ten slotte kan ook een kunstverlossing dit probleem veroorzaken. Van een kunstverlossing is sprake wanneer er hulp van de arts nodig is om je kindje eruit te krijgen. Denk bijvoorbeeld aan het halen van de baby met een verlostang of met een vacuümpomp.
Behandeling van de ruptuur
Bij kleinere scheurtjes door de bevalling is het niet altijd noodzakelijk om deze te hechten. Vaak herstelt de huid vanzelf. Je kunt deze scheurtjes vergelijken met schaafwonden. Je lichaam kan het herstel zelf wel aan. Bij grotere scheuren is hechten meestal noodzakelijk. Zeker wanneer het gaat om een totaalruptuur. Het hechten gebeurt meestal in de operatiekamer. Daarbij wordt je verdoofd door middel van een gehele narcose of door een ruggenprik. Je voelt dus gelukkig niets van het hechten zelf. Wat ook scheelt: de hechtingen zijn oplosbaar en verdwijnen dus vanzelf. Je hebt geen tweede ingreep nodig om ze te verwijderen. Tijdens de operatie krijg je antibiotica toegediend via een infuus. Ook in de dagen na de operatie krijg je nog antibiotica tabletten, om infecties te voorkomen. Direct na de operatie heb je nog een infuus en een katheter. Het infuus kan worden afgekoppeld wanneer je zelf weer sterk genoeg bent om te eten en te drinken. Meestal is dit binnen een paar uur na de operatie. De katheter wordt normaal gesproken binnen een dag uit de blaas gehaald. Het is wel belangrijk dat je daarna zelf kunt plassen. Pas wanneer je dat kunt, mag je naar huis.
Tekst gaat verder onder de afbeelding.
Thuis na de operatie
Een totaalruptuur kan ook na het hechten nog wekenlang voor ongemak of pijn zorgen. Om complicaties te voorkomen is het belangrijk om de wond goed te verzorgen. Dit kun je doen op de volgende manier:
– Heb je geplast? Spoel de wond dan goed met kraanwater. Dit kan gewoon met een fles, die je vult met koud of lauwwarm water;
– Heb je gepoept? Ook dan is het belangrijk dat je de wond goed schoonmaakt. Zo verminder je infectiegevaar. Schoonspoelen kan met de fles lauwwarm water, maar beter nog is het schoonsproeien met behulp van de douchekop;
– Was ook ’s morgens en ’s avonds de aangedane plek goed met behulp van de douchekop. Sproeien is voldoende, een washandje is niet nodig, om te veel pijn te voorkomen. Dep na het douchen de wond voorzichtig droog met een schone handdoek. Je kunt de wond ook laten drogen aan de lucht, zodat je helemaal niet hoeft te deppen. Vooral bij hevige pijn is dit waarschijnlijk een fijnere optie;
– Na de bevalling zal je last hebben van nabloedingen. Kraamverband of maandverband is dan onmisbaar. Als er sprake is van hechtingen is het extra belangrijk om dit verband regelmatig te vervangen. Wissel in ieder geval na ieder toiletbezoek.
Plassen na een totaalruptuur
Omdat een totaalruptuur erg pijnlijk kan zijn, kan ook plassen lastig zijn. Na de operatie is het belangrijk dat je binnen ongeveer 5 uur hebt geplast. Dit kan problematisch zijn. Ook wanneer je weer thuis bent kun je hierbij problemen ondervinden. Je kunt bijvoorbeeld zo bang zijn voor de pijn tijdens het plassen, dat je besluit om maar gewoon zo min mogelijk te drinken. Of je kan het gevoel hebben dat je de bekkenbodemspieren niet onder controle hebt, waardoor het plassen ook niet lukt. Belangrijk: weinig drinken is nooit de goede oplossing. Je lichaam heeft vocht nodig om te herstellen van de bevalling. En wanneer je borstvoeding geeft, kan te weinig vocht ervoor zorgen dat er ook onvoldoende melk voor je baby wordt aangemaakt. Drinken dus! Tips daarbij:
– Moet je plassen? Neem er de tijd voor. Wanneer je tijdsdruk voelt, kun je je niet goed ontspannen en zal het plassen lastiger gaan;
– Je kan de neiging hebben om de plas eruit te gaan persen, omdat je het gevoel hebt dat er anders niets komt. Dat persen is alleen niet goed. Het kan ervoor zorgen dat je de blaas niet goed leeg plast. Urine die te lang in de blaas achterblijft kan vervolgens een blaasontsteking veroorzaken;
– Ook water kan helpen. Zet de kraan aan als je op de wc zit. Het geluid van het klaterende water kan ervoor zorgen dat je gaat plassen. Of probeer te plassen als je onder de douche staat.
Ontlasting na een totaalruptuur
In de eerste dagen na de operatie zal je medicijnen krijgen die ervoor zorgen dat de ontlasting zacht blijft. Hierdoor hoef je minder te persen. Dat is fijn, want dat persen zorgt voor druk op de wond, waardoor de pijnklachten kunnen toenemen. Door het gebruik van de medicijnen zal je hier minder last van hebben. Probeer daarnaast vezelrijk te eten. Vezels zijn namelijk een natuurlijk middel om de ontlasting zacht te maken. Dus: veel groente, fruit en volkoren producten.
Bevallen na een totaalruptuur
De meeste vrouwen herstellen volledig van een totaalruptuur. Na een week of zes is de wond volledig hersteld en is er als het goed is geen sprake meer van klachten. Is er toch nog sprake van pijnklachten? Dan word je meestal doorverwezen naar een bekkenbodemtherapeut. Door middel van fysiotherapie worden de bekkenbodemspieren dan aangepakt. Het is belangrijk dat die spieren hun werk goed doen, omdat je anders kans loopt op een verzakking van de baarmoeder of de blaas. Blijf dus niet doorlopen met klachten! Ben je volledig hersteld? Dan mag je normaal gesproken bij een volgende zwangerschap gewoon weer vaginaal bevallen. De kans dat je bij de volgende bevalling weer een totaalruptuur krijgt is dan wel iets groter.
