Stoppen met de fopspeen [met 3-dagenplan]
In eerste instantie kan het je redding zijn op het moment dat je kind ontroostbaar lijkt. Later wordt het vaak een gewoonte die moeilijk af te leren is. Zo gebruik je de speen op de juiste manier én bouw je het gebruik op tijd af.
Waarom een speen?
Je kindje huilt en is ontroostbaar. Mondje open, oogjes dicht, de vuistjes samengebald; je baby is niet blij! Je hebt al alles geprobeerd om je kleine te kalmeren. Voeden, een rondje in de kinderwagen, wiegen, zingen… Nu heb je in je handpalm de verlossing liggen: de fopspeen. Experts zijn het erover eens dat een speentje een prima middel is om je baby te troosten. Tandartsen adviseren echter om het gebruik bij voorkeur af te bouwen als je kindje 2 jaar oud is, om tandproblemen te voorkomen. Grote vraag is: hoe zorg je dat de afbouwen zo prettig mogelijk gebeurt?
Om op te zuigen
Baby’s worden geboren met een aangeboren behoefte om te zuigen. Die zuigreflex is niet alleen noodzakelijk om te kunnen drinken, maar blijkt ook een manier te zijn om met stress om te gaan. Je baby is nu eenmaal nog niet in staat om om een dekentje te vragen, of om te vragen om een flesje. Zuigen is dan de ideale manier om zichzelf te kalmeren. En dus zuigt je baby overal op: speen, duim, vinger, fles of borst. Wil je kindje erg vaak aan de borst? Dan kan het zomaar zo zijn dat je kleine de borst gebruikt als speen. In dat geval is het dus handig om een speentje te geven, want dat geeft jou als jonge moeder ook weer wat rust. Let er wel op dat je kindje goed aan de borst weet te drinken, voordat je de fopspeen geeft. Dit duurt na de geboorte meestal een paar dagen. Daarna is het prima om een speentje te gebruiken.
De voordelen van de fopspeen
De hoeveel tijd die een baby huilt, neemt toe vanaf de geboorte tot ongeveer 6 weken na de geboorte. Rond die tijd kan een kindje wel 3 uur per dag huilen. Dat huilen veroorzaakt stress – niet alleen bij jou als ouder, maar ook bij kindje. Zuigen op een fopspeen helpt je kindje te kalmeren. Geen wonder dat die zo populair is! Daarnaast blijkt uit onderzoek dat het zuigen op een fopspeen voor premature kindjes medische voordelen heeft. Te vroeg geboren kindjes die op een speen zogen, bleken sneller te groeien. Uit ander onderzoek bleek dat te vroeg geboren kindjes die snel na de geboorte een speentje kregen sneller de zuigreflex ontwikkelden. Daarnaast hadden ze ook nog eens minder last van complicaties. Een laatste belangrijk voordeel: de fopspeen lijkt de kans op wiegendood te verkleinen. Volgens één onderzoek zou de kans op wiegendood door het gebruik van de fopspeen wel 20 keer kleiner zijn dan zonder dat gebruik. Wetenschappers denken dat de speen ervoor zorgt dat de baby niet plat op z’n gezichtje kan rollen. Ook kan het zijn dat door de speen de tong niet achterin de mond zakt. Deze ideeën zijn echter nog niet bewezen met aanvullend onderzoek.
Tekst gaat verder onder de afbeelding.
De nadelen van de speen
Fopspenen lijken oorontsteking te kunnen veroorzaken. Uit onderzoek bleek dat 25 procent van de oorontstekingen bij kinderen onder de drie jaar werd veroorzaakt door het zuigen op de speen. Dit percentage nam af wanneer de speen alleen werd gebruikt voor het slapengaan. Het zuigen op de speen blijkt ervoor te zorgen dat er in de oren meer vocht wordt vastgehouden, en dat extra vocht kan oorontsteking veroorzaken. Een ander nadeel is dat de speen ervoor kan zorgen dat je baby niet krijgt wat hij of zij eigenlijk nodig heeft: voeding. Doordat de zuigreflex wordt bevredigd door de speen, lijken baby’s soms minder interesse te hebben in zuigen aan de borst of flessenspeen. In het ergste geval groeit de baby hierdoor minder snel dan dat zou kunnen. Er zijn daarom experts die adviseren om de speen pas na een week of 6 na de geboorte te introduceren. Dan weet je zeker dat de melkproductie goed op gang is. Een derde nadeel, dat we al eerder noemden, is de kans op tandproblemen door het speengebruik. Wanneer je kind de speen te lang blijft gebruiken, kan dit invloed hebben op het gebit. Zo kunnen de voortanden naar voren geduwd worden, of er kan een overbeet ontstaan. Stop dus op tijd, bij voorkeur wanneer je kindje 2 jaar (of jonger) is.
3-dagen plan om met de speen te stoppen
Je kindje in drie dagen van de fopspeen af? Dat gaat lukken met deze planning!
Dag 1
Vertel je kind een paar keer dat je hebt gezien dat je kindje graag groot wil worden en dat je dat een heel goed plan vindt. Leg uit dat daarbij ook hoort dat de fopspeen de prullenbak ingaat. Zo kan je kind vast aan het idee wennen. Ga niet te veel in op eventuele emoties die er al kunnen komen. Wil je kind de speen niet weggooien? Zeg kortweg ‘Ik weet dat je het liever niet wil’, en ga dan over op een ander onderwerp. Benoem het plan gedurende de dag nog eens, maar besteedt er niet te veel tijd aan.
Dag 2
Benoem ook vandaag twee keer kort dat de speen weggegooid gaat worden, maar maak er ook vandaag niet te veel woorden aan vuil. Je kind zal door de opmerkingen langzaam wennen aan het idee.
Dag 3
Herinner je kind eraan dat het dag drie is; de dag dat de speen weggegooid zal worden. Maak er een klein ritueel van. Verzamel alle spenen samen in een plastic zakje en gooi de zak vervolgens bij het plastic afval. Leg uit dat de speentjes hierdoor gebruikt kunnen worden om andere dingen te maken, zoals speelgoed. Dat klinkt heel anders dan dat je de boel bij het grof vuil gooit! Het zal het voor je kind makkelijker maken om afscheid te nemen van die geliefde speen. Dat wil trouwens niet zeggen dat er helemaal geen huilbuien meer zullen volgen. Veel kinderen kost het even tijd om te wennen aan het leven zonder speen. Lichtpuntje: bij de meeste kinderen duurt dit niet meer dan twee dagen. Je kind wordt groot!
En dan ‘cold turkey’, of langzaam afbouwen?