Postpartum depressie
Wanneer een vrouw vlak na de geboorte van haar kind lijdt aan een ernstige depressie wordt dit Postpartum Depressie genoemd. Vroeger noemde men deze depressie Postnatale Depressie maar dat is geen juiste benaming ongeveer 2% van de kraamvrouwen lijdt aan P.P.D.
De oorzaken van een P.P.D. zijn niet precies bekend. Voorlopig is de theorie dat de hormoonhuishouding ernstig verstoord is. Hierdoor ontstaat een tekort aan het hormoon progesteron, dat wil zeggen dat de balans tussen oestrogenen en progesteron verstoord is in het nadeel van progesteron. Als de P.P.D. minder wordt kun je namelijk een duidelijke samenhang zien in de op- en afbouw van de hormonen tijdens de menstruele cyclus. De 14e dag, de periode van de eisprong en vlak voor of na de menstruatie zijn de symptomen vaak sterker. Vrouwen die al premenstruele klachten hebben lopen dan ook meer risico na de bevalling in een P.P.D. te raken. Verder kan een P.P.D. ook optreden bij een te laag Hb-gehalte (ijzertekort), een slechte lichamelijke conditie, een zware zwangerschap en/of bevalling, een bevalling die anders loopt dan van tevoren verwacht (keizersnede, vacuüm extractie of tangverlossing) of te weinig rust in de zwangerschap of na de bevalling.
Elke vrouw kan een P.P.D. krijgen. Het heeft dus niets te maken met de stabiliteit, de bouw van het lichaam, uit welk milieu de vrouw afkomstig is of de leeftijd van de vrouw. Een P.P.D. kan verder na iedere bevalling ontstaan dus niet alleen bij de eerste baby. In de meeste gevallen ontstaat een P.P.D. direct in het kraambed. Soms kan het echter ook veroorzaakt worden door het stoppen met de borstvoeding of het opnieuw starten met de pil. Verder kan een P.P.D. erfelijk zijn maar dit is beslist niet altijd zo.
De verschijnselen van P.P.D. kunnen bij iedere vrouw verschillend zijn en in meer of mindere mate voorkomen. Vaak heeft de vrouw last van dwangangsten. Ze is bang haar baby of zichzelf iets aan te doen, bang om alleen te zijn en vaak heeft ze het gevoel gek te worden. Vaak heeft de vrouw last van hyperventilatie, slapeloosheid, vermoeidheid, lusteloosheid, concentratieverlies of agressiviteit. Maar soms kan de ziekte zich ook uiten in een fobie zoals bijvoorbeeld straatvrees. Soms treden er depersonalisatiegevoelens op. De vrouw heeft dan het gevoel dat ze zichzelf niet meer is of ze heeft het gevoel dat er een dikke mist om haar heen hangt. Als gevolg van al deze verschijnselen heeft de vrouw totaal geen zin in seks. Al deze verschijnselen veroorzaken een enorm schuldgevoel ten overstaan van haar omgeving. De vrouw heeft het gevoel dat ze overal in faalt en niets meer goed kan doen. Daarbij komt nog eens het feit dat de vrouw vaak het gevoel heeft dat al deze verschijnselen nooit meer overgaan.
In de eerstelijnsgezondheidszorg komt steeds meer begrip en erkenning voor P.P.D. Hulpverleners zoals huisarts, consultatiebureau artsen, maatschappelijk werk, gezinshulp, kraamverpleging en ziekenhuisverpleging worden steeds beter geïnformeerd hoe te handelen in geval van een Postpartum Depressie. Ook vanuit de maatschappij is in de laatste jaren is wat meer begrip gekomen voor Postpartum Depressie. Vaak is het namelijk zo dat een familielid dat ervaring heeft met P.P.D. goed kan helpen. Een luisterend oor van iemand die je begrijpt kan ontzettend veel goed doen. Er zijn in diverse regio’s zelfs praatgroepen van (voormalig) P.P.D. patiënten Maar ook de steun van de partner is van wezenlijk belang. Hij moet begrip tonen voor de problemen van zijn vrouw en er ook zelf van overtuigd zijn dat het overgaat. Is hij hiertoe niet in staat dan kunnen er flinke spanningen en uiteindelijk zelfs relatieproblemen ontstaan.
Over de tijdsduur van een P.P.D. valt niets te zeggen. Wel is het zo dat hoe eerder de symptomen herkend en erkend worden, hoe sneller hulp en medicijnen gegeven kan worden dus hoe sneller de vrouw weer beter kan worden. Heeft een vrouw reeds eerder een P.P.D. gehad dan is het mogelijk preventief medicijnen toe te dienen. Direct na de bevalling, binnen twaalf uur, krijgt de vrouw twee zetpillen met in totaal 800 mg progesteron. Tot de eerste dag van de menstruatie moeten deze elke dag gebruikt worden. Zolang er borstvoeding gegeven wordt mag je deze dosering aanhouden. Het is beslist niet schadelijk voor de baby.
In het begin heeft de vrouw de klachten continu elke seconde van de dag. Het enige wat kan helpen, naast de medicijnen, is afleiding en een goede voeding. Er komt een moment, maar dat kan soms echt maanden duren, dat de vrouw ontdekt dat zij, voor een half uur bijvoorbeeld, niet aan haar zorgen heeft gedacht. En die tijd duurt steeds langer. Het is mogelijk dat er een terugval plaatsheeft. Dat is een heel normaal verschijnsel. P.P.D. is een ziekte van vallen en opstaan.
