Oogproblemen bij kinderen [symptomen en behandeling]
De ogen van je kind kunnen ongemerkt minder goed functioneren dan dat je zou willen. Soms kom je er als ouder pas heel laat achter dat je kind dingen die heel ver weg of juist heel dichtbij zijn, niet goed kan zien. In zo’n geval kan een bril een oplossing zijn. Er zijn ook andere oogaandoeningen die specifiek bij kinderen voor kunnen komen.
Wat is bijziendheid?
Sommige mensen zien scherp wanneer ze kijken naar dingen die dichtbij zijn. Wanneer dingen verder weg staan worden ze vager. Als je kind hier last van heeft dan merk je bijvoorbeeld dat hij of zij de teksten op het digibord op school niet goed meer kan lezen. Of hij of zij ziet tijdens het sporten de bal opeens niet goed meer aankomen. Daarnaast kan je kind klagen over hoofdpijn, vermoeidheid of pijnlijke ogen.
Bijziendheid (ook wel myopie genoemd) ontstaat wanneer je oog te lang is. Je oog is normaal gesproken mooi bolvormig, waardoor de lichtstralen die door je pupil naar binnen komen netjes op het netvlies samen komen. Wanneer dat gebeurt heb je scherp beeld. Wanneer die stralen net voor of je netvlies al samenkomen, ontstaat er een vervaagd beeld: bijziendheid.
Wat is verziendheid?
Ook verziendheid (ook wel hyperopie genoemd) heeft te maken met de bolling van het oog. Wanneer de oogbol te kort is, komen de stralen pas ná het netvlies echt samen. Hierdoor ontstaat verziendheid: dingen ver weg kun je makkelijk zien, maar dingen dichterbij vervagen. Als de verziendheid heel ernstig is, kunnen zelfs dingen dichtbij én veraf vervagen. Normaal gesproken heb je van verziendheid vooral last bij dingen die vlak voor je neus gebeuren. Denk aan lezen, schrijven, of knutselen. Ook in het geval van verziendheid kan je kind klagen over symptomen zoals hoofdpijn, vermoeidheid en zere ogen. Soms schrijft een kind slordig, omdat het simpelweg niet goed ziet wat het doet. Of lijkt er sprake te zijn van leesproblemen, terwijl deze alleen maar worden veroorzaakt door het verminderde zicht.
Wat is scheelzien?
Scheelzien (ook wel strabisme genoemd) komt bij jonge kinderen vrij vaak voor. Ongeveer 1 op de 20 kinderen heeft er last van. Het ontstaat doordat de spieren van de ogen niet goed synchroon werken. Baby’s kijken in de eerste drie maanden van de geboorte vaak scheel, of loensen een beetje. Dit komt doordat de spieren van de ogen dan nog niet volledig ontwikkeld zijn. Scheelzien verdwijnt meestal voor het vijfde levensjaar, maar in sommige gevallen blijft het ook wanneer iemand al volwassen is.
Wat is een lui oog?
Wanneer er sprake is van een van bovenstaande oogaandoeningen, maar wordt dit te laat herkend, dan kan er een lui oog ontstaan. Bij een lui oog komt er in een van beide ogen te weinig licht binnen. Hierdoor ontstaat een kwaliteitsverschil tussen beide ogen. Gevolg is dat het goede oog steeds harder gaat werken, terwijl het slechte oog steeds ‘luier’ wordt. Overigens kan ook aangeboren staar een oorzaak zijn van een lui oog. Het aangetaste oog gaat dan steeds minder goed werken, doordat het goede oog al het werk overneemt. Uiteindelijk kan dit er toe leiden dat het brein de beelden van het luie oog zelfs helemaal gaat negeren.
Op welke leeftijd ontstaan oogproblemen?
Bijziendheid openbaart zich meestal in de puberteit. Vanaf een jaar of dertig is de kans klein dat er nog bijziendheid ontstaat. Jongere kinderen kunnen ook te maken krijgen met bijziendheid, maar dit gebeurt minder frequent. Verziendheid treedt juist wel vaak op bij jongere kinderen. Gelukkig herstelt deze vorm van verziendheid zich meestal vanzelf, door je kind over de aandoening heen groeit. Pas op latere leeftijd neemt de kans op hyperopie weer toe. Daarom hebben veel oudere mensen een leesbril. Andere oogproblemen kunnen al vanaf de geboorte aanwezig zijn, zoals scheelzien en staar. Een lui oog ontstaat meestal naar aanleiding van een ander oogprobleem, wanneer het kind rond de vijf jaar oud is.
Tekst gaat verder onder de afbeelding.
Testen van de ogen
Er zijn verschillende momenten waarop het zich van je kind wordt gecheckt. De eerste keer gebeurt dat op het consultatiebureau, wanneer je kindje zes maanden oud is. Ook op oudere leeftijd wordt er nog een paar maal gecheckt, bijvoorbeeld bij een bezoek aan de schoolarts. Er wordt dan op 4 zaken gecontroleerd:
1. De visus, oftewel de zichttest. Bekeken wordt dan of je kind afbeeldingen van dichtbij en veraf goed kan zien.
2. De focus. Dit wordt ook wel de rood/groentest genoemd. Gekeken wordt of je kind in zwarte tekst in rode en groene vlakken (stippen) kan lezen.
3. Op kleurenblindheid. Vanaf de leeftijd van vier jaar kan een kind kleuren goed onderscheiden. Als dat moeilijk gaat kan dit veroorzaakt worden door kleurenblindheid.
4. Het astigmatisme. Door een kromming van het hoornvlies kan wazig zicht ontstaan. Dit wordt met deze test ontdekt.
Oplossing voor oogproblemen
Wat de juiste oplossing is, hangt af van het oogprobleem. Bij ver- en bijziendheid kan een bril meestal uitkomst bieden. Op latere leeftijd kunnen er in plaats van een bril ook contactlenzen gebruikt worden. Bij een lui oog wordt doorgaans het goede oog afgeplakt, zodat het luie oog weer aan de slag moet. Eventuele scheelheid kan hierdoor in sommige gevallen ook opgeheven worden. In uitzonderlijke gevallen kan ervoor gekozen worden om scheelheid te opereren.
Oogproblemen bij je kind voorkomen
Hoewel je niet alle oogproblemen kunt voorkomen, kun je wel bepaalde dingen doen om het zicht van je kind goed te houden of te ontwikkelen. De visuele ontwikkeling kun je al vanaf de geboorte van je kindje stimuleren. Dit kun je doen door:
• Speelgoed in contrasterende kleuren te geven;
• Te zorgen voor veel oogcontact;
• Een kleurrijke mobiel boven het bedje te hangen.
Je kunt zelf al een klein zichttestje doen, door te kijken of je baby een bewegend speeltje goed volgt met de ogen. Twijfel je, of zitten er oogproblemen in de familie? Dan is het handig om dit te bespreken op het consultatiebureau of bij de huisarts. Door op tijd te controleren, kan verergering van de klachten soms voorkomen worden.
Oogproblemen door gamen
Helaas heeft langdurig gebruik van beeldschermen invloed op het zicht van je kind. Probeer daarom te voorkomen dat je kind lang achter elkaar op tablet, telefoon of spelcomputer zit. Idealiter is 45 minuten beeldscherm de max. Daarna is het weer tijd om iets anders te doen, zoals lekker buiten spelen. Zo geef je de ogen rust en wissel je dichtbij kijken met veraf kijken af.
Praat mee op het forum
