Meningitis
Een bacteriële meningitis komt in Nederland ongeveer 1250 keer per jaar voor. Als bacteriële meningitis tijdig wordt onderkend en direct behandeld, genezen de meeste mensen volledig. In sommige gevallen kan het echter fataal zijn, of leiden tot blijvende aandoeningen zoals doofheid en hersenbeschadiging. De ziekte ontwikkelt zich tussen de 2 en 10 dagen. Deze vorm van meningitis kent over het algemeen een hoog sterftecijfer.
Er zijn 2 soorten meningitis te onderscheiden:
- de bacteriële vorm
- de virale vorm
Bacteriële meningitis kan door verschillende bacteriën worden veroorzaakt. De in Nederland het meest voorkomende zijn:
Haemophilus influenzae type b (Hib):
deze vorm is bestreden door een vaccin dat sinds 1993 is opgenomen in het Rijks Vaccinatie Programma. Meningitis veroorzaakt door de Haemophilus influenzae type b (Hib) bacterie kwam tot die tijd voornamelijk voor bij kinderen tot 4 jaar.
Sinds de invoering van de vaccinatie is het percentage van het aantal gevallen van meningitis veroorzaakt door Haemophilus influenzae (Hi) gedaald van 24% (1992) tot 3% (1999)*. In 1992 waren er 315 gevallen van Hi meningitis. Hiervan werden 294 gevallen (93.3% veroorzaakt door Hib*). In 1999 waren er in totaal 69 gevallen van Hi meningitis. Hiervan werden 12 gevallen (17.5%) veroorzaakt door Hib*.
Meningokokken groep B en C
In Nederland komt groep B het meest voor. Groep C laat een stijgend aantal gevallen zien. Beide vormen kunnen voorkomen op alle leeftijden, de meeste gevallen echter betreffen kinderen.
Pneumokokken
komt meestal voor bij oudere volwassenen en kleine kinderen. Het is verantwoordelijk voor ongeveer 30 procent van de meningitis gevallen, heeft een hoog sterftecijfer en een grote kans op blijvende neurologische schade. De bacterie bevindt zich gewoonlijk in de neus/keelholte en kan via het bloed of door middel van een middenoorontsteking de hersenvliezen bereiken. Soms kan de bacterie door een schedelfractuur of defect de meningen bereiken.
Neonatale meningitis
komt voor onder pasgeboren baby’s. Deze vorm van bacteriële meningitis is zeldzaam, maar heeft een hoog sterftecijfer. De bacteriën kunnen worden overgebracht door de moeder of door de kraamomgeving en zijn schadelijk voor kleine baby’s omdat deze een lagere immuniteit hebben. Bekende bacteriën die deze vorm kunnen veroorzaken zijn: Streptokokken groep B en de E-coli bacterie.
Symptomen Meningitis (leeftijd > 2 maanden)
- koorts
- nekstijfheid
- hoofdpijn
- braken
- verwardheid
- overgevoelig voor licht of geluid
- apatisch
- pijnlijke gewrichten
Symptomen Neonatale meningitis (leeftijd 0 tot 2 maanden)
- koorts / geen koorts of onder-temperatuur
- gezwollen fontanel
- verlaagd bewustzijn
- huilerig en/of kreunerig
- prikkelbaar
- er ziek en grauw uitzien
- slecht of niet eten
- apatisch / moeilijk wakker te krijgen
- luierpijn
Symptomen van Sepsis bloedvergiftiging
- koorts of ondertemperatuur
- spierpijn of spierzwakte
- braken
- verwardheid
- sufheid
- huidafwijkingen: vlekjes (puntbloedinkjes) die snel groter worden
- (moeder)gevoel
Kenmerkend voor een meningokokken sepsis is het snel verlopende ziektebeeld en het ontstaan van vlekjes onder de huid die lijken op vlekjes zoals u die kent van de mazelen. De vlekjes worden snel groter en vormen verse bloeduitstortingen. De uitslag kan zich over het hele lichaam verspreiden.
Wanneer je met een glas over zo’n vlekje drukt en de plek wordt niet wit (je kunt de vlek niet wegdrukken), dien je onmiddellijk een arts te waarschuwen!!!
De bacterie die zich in de bloedbaan weet te handhaven, scheidt daar giftige stoffen uit. Deze stoffen veroorzaken bloedinkjes en stolsels waardoor doorbloedingsstoornissen van de huid en ledematen kunnen ontstaan. Ook kan er schade aangericht worden in de organen zoals bijvoorbeeld hart, lever of nieren.
De diagnose wordt gesteld door bloedafname en een bloedkweek. Daarnaast kan ook een ruggenprik (lumbaalpunctie) worden gedaan om te kijken of er ook sprake is van hersenvliesontsteking.
De behandeling wordt steeds aangepast aan de nieuwste ontdekkingen: naast het toedienen van antibiotica en een shockbehandeling worden een aantal lichaamsfuncties (ademhaling, hartslag, zuurstofgehalte) zorgvuldig in de gaten gehouden. De behandeling vindt plaats op de intensive care.
Voor meer informatie kun je op werkdagen tussen 09.00 en 21.00 uur bellen met het gratis telefoonnummer: 0800 – 3008051.
Bron:Meningitis Stichting
