Licht traumatisch hoofdletsel bij je kind [weet wat je moet doen!]
Kinderen zijn de hele dag druk met ontdekken, spelen en bewegen. Een ongelukje zit dan in een klein hoekje! Maar wanneer is het echt ernstig, en wanneer hoef je niet direct actie te ondernemen? Weet wat je moet doen bij hoofdletsel bij je kind!
Grote bult
We waren moe van de vliegreis, en vielen allebei in slaap op het bed in ons hotel. Onze zoon van 10 maanden veilig tussen ons in – dachten we. Totdat we een boem hoorden, gevolgd door gehuil. We schrokken wakker en zagen daar zoonlief op de grond naast het bed liggen. Op zijn voorhoofd vormde zich binnen een paar seconden een flinke bult. We schrokken ons kapot en manlief wilde eigenlijk direct een ambulance bellen. Maar hoe doe je dat in het Spaans? Uiteindelijk wachten we maar even af. Onze zoon stopte met huilen en was al snel druk aan het spelen. En na een uurtje trok de bult alweer weg. Net als de meeste kinderen bleek zoonlief wel tegen een stootje te kunnen. Maar wat als het toch ernstig was geweest?
Kinderen en valpartijen
Je hebt misschien het gevoel dat je kind bijna constant omvalt en weer opstaat. En daar heb je eigenlijk wel gelijk in. Kinderen vallen vaak, want ze zijn beweeglijk, maar tegelijkertijd moet de motoriek nog goed ontwikkeld worden. Een val is de meest voorkomende oorzaak van lichte verwondingen bij kinderen van alle leeftijden. En valpartijen zijn oorzaak nummer één als het gaat om hoofdletsel bij kinderen onder de negen jaar. Kinderen jonger dan vier jaar zijn het vaakst slachtoffer van dit type letsel. Het is niet bekend hoe groot de kans is dat een kind dat z’n hoofd stoot een hersenschudding heeft. Maar dat komt gedeeltelijk doordat experts het er niet over eens zijn wat de definitie van een hersenschudding bij kinderen precies is. De meeste mensen denken dat een hersenschudding niet veel meer is dan een buil op je hoofd. Toch wordt een hersenschudding door experts gezien als een soort hersenletsel. Dat wil gelukkig niet zeggen dat er sprake zal zijn van permanente schade. Het advies is wel om zelfs bij ogenschijnlijk klein letsel goed op je kind te letten.
Hoe hoofdletsel ontstaat
Jonge kinderen lopen de meeste kans op hoofdletsel. Ze staan nog niet zo stevig op de benen en testen ook hun grenzen uit. De meeste van deze ongelukken gebeuren razendsnel. Je kind valt van de commode, rolt de trap af, rent tegen een ander kind aan of gaat omver op de fiets. Artsen kijken na dergelijke ongevallen tegenwoordig vooral naar het ‘second-impact syndroom’. Uit onderzoek blijkt namelijk dat bij een kind dat haar hoofd weer stoot voordat het eerste letsel is genezen, die twee klap zelfs fataal kan zijn.
Signalen om op te letten
Vlak na het ongeluk, maar ook een paar weken later, is het belangrijk om op de volgende signalen te letten:
• Verward taalgebruik;
• Lusteloosheid;
• Wazig of dubbel zien;
• Problemen met balans houden of lopen;
• Hoofdpijn;
• Braken;
• Pupillen die groter zijn dan normaal, of verschillend van grootte.
Je kunt je kind ook vragen of hij of zij zich misselijk voelt, problemen heeft met proeven of ruiken, of last heeft van oorsuizen.
Hoofdletsel bij baby’s
Bij baby’s die nog niet kunnen lopen of praten, kunnen de signalen als volgt zijn:
• Uitstulpingen in de fontanellen (die zachte plekjes voor en achter op het hoofd);
• Spugen;
• Lusteloosheid;
• Problemen bij het voeden (niet willen drinken);
• Schel huilen.
In sommige gevallen zorgt hoofdletsel zelfs voor een deuk in de schedel. Ontdek je een of meer van deze symptomen? Neem dan contact op met de huisarts. Verliest je kind het bewustzijn? Dan is het natuurlijk noodzakelijk direct hulp in te schakelen.
Het stellen van de diagnose
Kindjes die een flinke klap tegen hun hoofd hebben gehad, zullen door de arts eerst gecheckt worden op tekenen van een hersenschudding. Een hersenschudding is namelijk het meest voorkomende hoofdletsel bij kinderen. Zelfs een lichte hersenschudding kan al zorgen voor vermoeidheid en terugkerende hoofdpijn die dagenlang kan aanhouden. Zwaardere gevallen zorgen er vaak voor dat je kind moeilijk kan slapen, maar ook gedragsproblemen kan vertonen, doordat hij of zij niet lekker in z’n vel zit. Ook het concentreren op bijvoorbeeld huiswerk kan opeens meer moeite kosten. De arts zal daarom ook een neurologische check uitvoeren. Zo wordt gekeken naar het zicht, het gehoor en naar de reflexen. Lijkt uit de test dat er sprake is van serieus letsel? Dan kan vervolgonderzoek nodig zijn. Zo kan een CT-scan uitsluitsel geven of er sprake is van een bloeding in het hoofd (een subduraal hematoom). Dan kan er bloed komen tussen de schedel en de huid. Als er inderdaad sprake is van dergelijk letsel, dan wordt in veel gevallen geopereerd om de druk te verlichten. Een hematoom kan dodelijk zijn, maar als het letsel bijtijds wordt ontdekt en behandeld is het gevaar meestal snel geweken. Daarom is snelle actie bij hoofdletsel van cruciaal belang!
Kind jonger dan 6: wekadvies
Licht traumatisch hoofd- en hersenletsel is meestal niet gevaarlijk, maar er kunnen in de eerste 24 uur na de klap onverwacht ernstige complicaties optreden. Heeft je kindje hersenletsel opgelopen en is hij of zij jonger dan 6 jaar? Dan wordt er vaak een wekadvies gegeven. Dit houdt in dat je je kind in de eerste 24 uur na het ongeval elke 1 of 2 uur wakker maakt. Dit advies geldt zowel ’s nachts als overdag. Check bij het wakker maken of je kind aanspreekbaar is. Kijk ook of de reactie van je kind normaal is, dat wil zeggen; niet anders dan je normaal mag verwachten. Als je kind daar oud genoeg voor is kan je het ook nog vragen waar jullie zijn. Zijn alle checks in orde? Dan is het prima. Zijn er afwijkende reacties? Neem dan contact op met de huisarts of huisartsenpost.
De eerste dagen na het ongeval
Heeft je kind de eerste dagen na de klap veel last van hoofdpijn? Geef dan (kinder)paracetamol, want dit werkt vaak effectief tegen de pijn. Rustig aan doen is goed, maar je kind hoeft echt niet de hele dag in bed te blijven liggen. Is je kindje nog erg klein? Dan is het aan te raden om hem of haar die eerste dagen niet naar de kinderopvang te brengen. Kinderen vallen nu eenmaal snel en zeker wanneer ze spelen met andere kinderen. Doe die eerste dagen rustig aan. Na een paar dagen, wanneer de klachten wat zijn vermindert, is het prima om je kindje weer naar de opvang of naar school te brengen. Bij twijfel is het goed om even met de (huis)arts te overleggen.
EHBO voor kinderen is eigenlijk een must, bedenk ik wanneer ik dit artikel lees. Ik heb het alleen nog niet… Jij wel? Hoe zijn jullie ervaringen? Online, of in de klas? Speciaal voor kinderen, of algemeen?