Petra
Petra Baby 23 Sep 2016

Hersenvliesontsteking [Symptomen en gevolgen bij baby]

Hersenvliesontsteking is een verraderlijke ziekte. In eerste instantie lijken de symptomen namelijk vaak op een gewone griep, waardoor er te laat actie wordt ondernomen. Terwijl hersenvliesontsteking (ook wel meningitis of nekkramp genoemd) een potentieel dodelijke ziekte is. Het herkennen van een ontsteking is bij een baby vaak nog moeilijker dan bij een volwassene, omdat er sprake is van andere symptomen. Lees hieronder aan welke symptomen je de ziekte kan herkennen, welke medicatie gebruikt wordt en wat de gevolgen zijn.

Symptomen hersenvliesontsteking bij baby

De hersenen en het ruggenmerg worden beschermd door drie vliezen. Deze vliezen worden ook wel ‘meningen’ genoemd. Wanneer er sprake is van een ontsteking van een van die vliezen, wordt dat hersenvliesontsteking genoemd. Deze ontsteking kan verschillende oorzaken hebben. Zo kan het veroorzaakt worden door een schimmel, maar ook door een bacterie of virus. Ook bij ziekten zoals de mazelen, bof en longontsteking kan een hersenvliesontsteking ontstaan. In de meeste gevallen wordt de ontsteking veroorzaakt door een virus. De symptomen van de ziekte lijken bij een volwassene of ouder kind op die van een flinke griep. Daarbij kan er sprake zijn van onder andere verwardheid, pijnlijke gewrichten en pijn in de nek. Bij een baby zijn de symptomen echter heel anders:

  • er hoeft geen sprake te zijn van koorts of kramp in de nek;
  • de fontanel kan opgezwollen zijn;
  • de baby lijkt geen oogcontact meer te maken, heeft een wat wezenloze blik;
  • niet willen eten;
  • huilerig of prikkelbaar, soms wil het kindje dan ook niet aangeraakt worden;
  • pijn tijdens het verschonen van de luier wanneer de beentjes van de baby worden opgetild;
  • in een later stadium kunnen epileptische aanvallen voorkomen.

Al deze symptomen kunnen ook door andere ziekten veroorzaakt worden, waardoor een hersenvliesontsteking niet altijd op tijd ontdekt en behandeld wordt.

Is hersenvliesontsteking besmettelijk?

Zowel de bacteriële als de virale variant van hersenvliesontsteking zijn in principe besmettelijk, maar wanneer je goed gezond bent is de kans dat je ziek wordt vrij klein. Je kunt ze hierdoor zelfs ongemerkt met je meedragen. Jonge baby’s vormen een risicogroep, zeker wanneer ze zwak zijn door bijvoorbeeld vroeggeboorte. Niet voor niets wordt er gewaarschuwd om uit de buurt te blijven van pasgeborenen wanneer je een koortslip hebt. Het herpesvirus dat die de koortslip veroorzaakt kan bij een baby namelijk doordringen naar de hersenvliezen en daar een ontsteking veroorzaken. Overigens kan het zijn dat de baby hiertegen in de buik al antistoffen heeft ontwikkeld, wanneer de moeder zelf al drager is van dit virus. Toch blijft het in alle gevallen belangrijk om naar de huisarts te gaan, wanneer je kindje jonger dan drie maanden is en een koortslip krijgt.

Gevolgen hersenvliesontsteking baby

De virale hersenvliesontsteking heeft meestal minder ernstige gevolgen dan een ontsteking die door een bacterie of schimmel veroorzaakt is. Vooral deze laatste twee soorten kunnen blijvende klachten veroorzaken. Denk daarbij aan problemen met het gehoor, hoofdpijn, verminderde kracht in de spieren en concentratieproblemen. Bij pasgeborenen kunnen er echter nog heftiger complicaties optreden. Zo neemt de kans op een waterhoofd toe en is er het risico op een achterstand in de ontwikkeling. Op latere leeftijd kunnen zich door de ontsteking ontstane gedragsproblemen manifesteren. In het ergste geval overlijdt het kindje aan de gevolgen van de hersenvliesontsteking. Per jaar zijn er in Nederland ongeveer 500 mensen (waaronder baby’s) die meningitis krijgen. Van deze mensen overlijden er gemiddeld 5 aan de gevolgen van deze ziekte.

Vaststellen en behandelen hersenvliesontsteking

Wanneer er sprake lijkt te zijn van meningitis, zal er in de meeste gevallen eerst een MRI-scan gemaakt worden om de hersenvliezen in beeld te krijgen. Daarna kan eventueel een ruggenprik worden uitgevoerd. Tijdens deze ruggenprik wordt wat hersenvocht afgenomen. In gezonde toestand is dit vocht helder, maar wanneer er sprake is van een ontsteking is het juist troebel. Deze onderzoeken uitvoeren is echter niet altijd mogelijk. Vaak is de baby al zo ziek dat het te zwak is om de testen te ondergaan. In dat geval wordt er meestal direct een infuus met antibiotica ingebracht, om met de behandeling te starten. Ook wanneer na het testen inderdaad sprake is van hersenvliesontsteking, zal het kindje aan een infuus worden gelegd. Antibiotica heeft trouwens alleen zin bij de bacteriële variant. Tegen de virale variant zijn geen medicijnen. Als er sprake is van zo’n infectie zal het lichaam zelf het virus moeten bestrijden.

hersenvliesontsteking baby

Vaccinatie tegen hersenvliesontsteking

Vanwege de ernst van deze ziekte is een aantal van de bacteriële varianten tegenwoordig onderdeel van het Rijksvaccinatieprogramma. Baby’s worden tegenwoordig standaard ingeënt tegen Meningokokken C en Pneumokokken. Hersenvliesontstekingen veroorzaakt door deze bacteriën komen hierdoor in Nederland bijna niet meer voor. Helaas kan ook een normaal griepvirusje uiteindelijk leiden tot een hersenvliesontsteking. Het zal dus nooit lukken om deze ziekte helemaal uit te bannen. Daarom is het goed om te weten hoe je de symptomen kunt herkennen. Heb je het idee dat je kindje symptomen van deze ziekte heeft? Overleg dan met je huisarts, hij of zij kan beoordelen of er aanvullend onderzoek of een behandeling nodig is.

 

Reageer op artikel:
Hersenvliesontsteking [Symptomen en gevolgen bij baby]
Sluiten