Calamiteitenverlof en Zorgverlof
Er bestaan verschillende verlofregelingen wanneer je voor een zieke naaste dient te zorgen (bijvoorbeeld je kind). Een aantal van deze regelingen zijn bedoeld om werk en zorg voor zieke naasten makkelijker te maken. Hieronder worden een tweetal verlofregelingen beschreven die e.e.a. duidelijk maken. De voorwaarden, de regels en de mogelijkheden op een rij.
Calamiteitenverlof
Wanneer kom ik in aanmerking voor calamiteitenverlof?
Als u door zeer bijzondere persoonlijke omstandigheden niet kunt werken, heeft u recht op kort verlof. Dat is bepaald in de wettelijke regeling van het calamiteitenverlof en ander kort verzuimverlof. De wet geldt in principe voor iedereen die in dienstverband werkt. Het maakt niet uit of u een dienstverband voor onbepaalde tijd heeft of een tijdelijk contract. Ook als u in uw proeftijd zit heeft u recht op calamiteitenverlof. Uw werkgever moet een redelijk verzoek om calamiteitenverlof altijd toekennen.
In geval van acute nood
Calamiteitenverlof en ander kort verzuimverlof is bedoeld voor onvoorziene noodsituaties, die niet uitgesteld kunnen worden en waarin u acuut vrij moet hebben om persoonlijke actie te ondernemen. Een duidelijk voorbeeld is een sterfgeval in de familie, wanneer onmiddellijk van alles moet worden geregeld. Of er moet voor een ziek kind of een zieke ouder een betrouwbare oppas of verzorging aan huis worden gevonden. Ook in andere noodgevallen kunt u gedwongen zijn even naar huis te gaan of thuis te blijven. Als bijvoorbeeld de waterleiding is gesprongen en de loodgieter langs moet komen. Bij ander kort verzuimverlof kan worden gedacht aan verlof in verband met de bevalling van uw partner en om aangifte te doen van de geboorte van uw kind. Dit is dus iets anders dan kraamverlof dat u binnen vier weken na de bevalling moet opnemen.
Hoe lang kan ik met verlof?
Bij calamiteitenverlof gaat het altijd om een beperkte tijd, van een paar uur of hooguit enkele dagen. Het gaat om de tijd die u nodig heeft om noodmaatregelen te treffen. De wet heeft het over een ‘naar billijkheid te berekenen periode’. Soms is een paar uur voldoende, in een ander geval zult u een paar dagen vrij moeten nemen. De duur van het verlof moet redelijk zijn: het verlof moet in verhouding staan tot de aard van het noodgeval en de hoeveelheid privé-verplichtingen die dat met zich meebrengt. Er is één uitzondering. Wanneer ook aan de voorwaarden van het kortdurend zorgverlof (hieronder beschreven) wordt voldaan, eindigt het calamiteitenverlof na één dag en gaat het over in kortdurend zorgverlof.
Hoe vraag ik calamiteitenverlof aan?
U regelt uw calamiteitenverlof in overleg met uw werkgever. Zelfs in noodsituaties is er meestal wel gelegenheid om even te bellen, het verlof te melden en afspraken te maken over hoe lang u verwacht afwezig te zijn. In elk geval moet u uw werkgever zo spoedig mogelijk inlichten. In een uitzonderingsgeval zal dat pas achteraf kunnen gebeuren.
Inkomen en salaris
Uw werkgever is in principe verplicht uw salaris gewoon door te betalen. In de CAO mogen afwijkende afspraken worden gemaakt over de loondoorbetaling. Als er geen CAO-afspraak is dan kan de werkgever ook afwijkende afspraken maken met de Ondernemingsraad of de Personeelsvertegenwoordiging.
Rechtspositie
Uw werkgever kan u niet ontslaan vanwege het simpele feit dat u in verband met een noodgeval het werk tijdelijk heeft neergelegd. Ook niet als u het verlof pas meldt en toelicht bij terugkomst op het werk, dus achteraf.
Vakantie
Calamiteitenverlof kan achteraf op voorstel van de werkgever als vakantie worden aangemerkt. U moet hiermee wel uitdrukkelijk akkoord gaan. Overigens mogen alleen de zogeheten ‘bovenwettelijke’ vakantiedagen voor deze uitruil worden gebruikt. Meer informatie hierover kunt u opvragen bij uw werkgever of personeelsfunctionaris.
Zorgverlof
Wanneer kan ik zorgverlof opnemen?
Als werknemer kunt u per twaalf maanden maximaal tien dagen zorgverlof krijgen (dit is op full time basis, indien u deeltijd werkt wordt het aantal dagen naar rato berekend). U hoeft het zorgverlof niet persé aaneengesloten op te nemen. Het zorgverlof is bestemd om een thuiswonend ziek kind of een zieke partner of een ouder te verzorgen. Voor de eerste noodmaatregelen die getroffen moeten worden, bijvoorbeeld het regelen van een oppas voor een ziek kind, kunt u calamiteitenverlof opnemen (in dit geval maximaal een dag). Lukt het niet om voor de verdere zorg een goede oplossing te vinden, dan kunt u onder voorwaarden van het kortdurend zorgverlof gebruik maken.
Voorwaarden
U kunt alleen voor verlof in aanmerking komen zolang de zorg noodzakelijk is. Bovendien geldt dat u alleen verlof kunt krijgen als ù degene bent die de zieke moet verzorgen. Dit betekent bijvoorbeeld dat u geen verlof krijgt als uw kind ziek is en uw partner de zorg ook op zich kan nemen.
Hoe vraag ik zorgverlof aan?
U regelt het zorgverlof in overleg met uw werkgever. U zult voor uw werkgever aannemelijk moeten maken dat het voor u noodzakelijk is om verlof op te nemen. Eventueel kan hij u vragen aanvullende bewijzen te verstrekken. Dit kan bijvoorbeeld met een rekening van een consult of een afspraakbevestiging voor een medisch onderzoek.
Let op! Uw werkgever mag het zorgverlof weigeren als het bedrijf of de organisatie daardoor in ernstige problemen zou komen. Bijvoorbeeld: U bent leraar op een basisschool. Het blijkt niet mogelijk per direct een vervanger te vinden die uw lessen kan overnemen en ook andere oplossingen zijn niet voorhanden. In dat geval kan uw werkgever het belang van de school laten voorgaan. Als het zorgverlof eenmaal is ingegaan kan een werkgever het verlof dat al is toegekend, niet meer ongedaan maken.
Het kan zijn dat uw werkgever niet akkoord gaat met het verlof, terwijl het voor u noodzakelijk is. Mocht u er samen niet uitkomen, dan kan in het uiterste geval de rechter uitspraak doen over de noodzaak van het verlof.
Inkomen en salaris
Uw werkgever moet tijdens het verlof ten minste 70% van het loon doorbetalen. Over het recht op verlof, de duur en de betaling mogen in de CAO afwijkende afspraken worden gemaakt. Als er geen CAO-afspraak is dan kan de werkgever ook afwijkende afspraken maken met de Ondernemingsraad of de Personeelsvertegenwoordiging. Check dit bij je werkgever.
Ziekte en arbeidsongeschiktheid
Als u ziek wordt tijdens het verlof, en u kunt de zorg aan uw kind, partner of ouder niet meer verlenen, dan stopt het verlof. Uw werkgever betaalt dan ten minste 70% van het loon door, zoals gebruikelijk is bij ziekte.
Vakantie
Uw werkgever mag het verlof alleen inhouden op uw vakantiedagen als dit in uw CAO staat. Of, als er geen CAO is, als uw werkgever hierover een schriftelijke afspraak heeft met de Ondernemingsraad of de Personeelsvertegenwoordiging. U heeft echter altijd recht op het wettelijke minimum aantal vakantie uren (dus alleen over de bovenwettelijke uren kunnen afspraken worden gemaakt).
Kortdurend zorgverlof
Als u pleegouder bent, kunt u in aanmerking komen voor kortdurend zorgverlof. Hierbij geldt dat u op hetzelfde adres moet wonen als het kind dat u verzorgt. Ook moet u een pleegcontract hebben waaruit blijkt dat u duurzaam verantwoordelijk bent voor de opvoeding en verzorging van het kind.
Bron: Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid
