Buitenbaarmoederlijke zwangerschap [symptomen en herstel]
Als je zwanger wilt worden, kan je niet wachten op het moment dat zaadcel en eicel elkaar vinden en het eitje bevrucht wordt: het is het begin van nieuw leven! Helaas kan het mis gaan bij de volgende stap: de innesteling. Die innesteling moet gebeuren in de baarmoederwand, maar soms gaat dat niet goed en gebeurt dat elders. Dan is er sprake van een buitenbaarmoederlijke zwangerschap.
Situatie bij buitenbaarmoederlijke zwangerschap
In de meeste gevallen van buitenbaarmoederlijke zwangerschap nestelt het eitje zich in een eileider. In andere gevallen zit de zwangerschap in de eierstok. Dan zijn er nog uitzonderlijke gevallen waarin het eitje zich elders in de buikholte nestelt. Het probleem van deze innesteling is dat de zwangerschap zich niet goed kan ontwikkelen. Wanneer het eitje in de baarmoeder zit, maakt je lichaam vanzelf zwangerschapshormonen aan. Als het eitje daarbuiten zit, verloopt dit proces minder makkelijk. Door een tekort aan deze hormonen verloopt de zwangerschap trager. In veel gevallen stopt de ontwikkeling van het vruchtje hierdoor vanzelf.
Symptomen zwangerschap
Een buitenbaarmoederlijke zwangerschap merk je niet altijd op. Soms heb je last van een lichte, zeurende pijn in je buik. Deze pijn zit dan meestal onderin je buik. Als het eitje zich in de rechter eileider heeft genesteld ervaar je de pijn ook rechts. Als het om de linker eileider gaat ervaar je het links. Verder kun je ook last krijgen van bloedverlies. Dit bloed komt niet bij het vruchtje vandaan, maar van het slijmvlies van je baarmoeder. In een later stadium kun je ook last krijgen van misselijkheid en flauwvallen. In eerste instantie wordt er gesproken van een subacute situatie. Tijdens deze fase ervaar je wel wat klachten, maar is de eileider nog niet beschadigd. In de acute situatie is dat wel het geval. Doordat het vruchtje in dat stadium al wat gegroeid is, wordt het te groot voor de eileider waardoor deze openbarst. Dit heeft heftige klachten tot gevolg: hevige buikpijn, het snel dalen van de bloeddruk, een snelle hartslag. Daarnaast ben je bleek en voel je je slap. In deze situatie is onmiddellijke actie vereist. Het zijn namelijk signalen van veel bloedverlies in een korte tijd.
Oorzaken van buitenbaarmoederlijke zwangerschap
Bij een zwangerschap heb je gemiddeld 1% kans dat deze buitenbaarmoederlijk wordt. In principe kan dit iedere vrouw overkomen. Er zijn echter wel een aantal factoren die de kans op deze situatie vergroten:
- Een van de eileiders is beschadigd. Dit kan verschillende oorzaken hebben. Zo kan een ontsteking door een SOA (chlamydia of gonorroe) schade kunnen veroorzaken. Ook wanneer er eerder sprake is geweest van een buitenbaarmoederlijke zwangerschap, kan de eileider beschadigd raken. Ten slotte is ook een sterilisatie die niet goed gegaan is een risicofactor;
- De leeftijd van de vrouw. Hoe hoger de leeftijd, hoe groter de kans op deze situatie. Net als veel andere symptomen en aandoeningen neemt het risico dus toe naarmate je ouder bent;
Bij vruchtbaarheidsbehandelingen kan het gebeuren dat bij het inbrengen het embryo zich niet nestelt in de baarmoeder, maar daarbuiten; - Ook het spiraaltje kan ellende veroorzaken in de vorm van een lichte chronische ontsteking van het baarmoederslijmvlies. Deze ontsteking kan zich verder uitbreiden richting eileiders en daar de kans op een buitenbaarmoederlijke zwangerschap vergroten.
Tekst gaat verder onder de afbeelding.
Vaststellen van deze aandoening
Het kan lastig zijn om deze vorm van zwangerschap vast te stellen. Het doen van een zwangerschapstest kan aantonen of er zwangerschapshormonen in je urine zitten. Je kunt hier echter niet mee vaststellen of de zwangerschap zich in de baarmoeder bevindt, of daarbuiten. Daarnaast zijn de symptomen van een dergelijke zwangerschap meestal zo vaag dat het lastig is om daar conclusies uit te trekken. Door middel van een echo kan er achterhaald worden waar het vruchtje zich heeft genesteld. Ook een bloedtest kan gebruikt worden om de hoeveelheid zwangerschapshormonen te checken. Dit zal dan alleen wel op verschillende momenten gemeten moeten worden, zodat beoordeeld kan worden of de toename minder snel gaat dan bij een normale zwangerschap. Ten slotte kan ook een kijkoperatie ingezet worden, maar deze invasieve methode wordt bij voorkeur pas ingezet als laatste redmiddel.
Behandeling buitenbaarmoederlijke zwangerschap
Hoewel de buitenbaarmoederlijke zwangerschap vaak vanzelf door het lichaam wordt afgebroken, is actie vaak wel noodzakelijk om een acute situatie te voorkomen. Afhankelijk van de voortgang, kunnen er verschillende behandelingen worden ingezet:
- In een vroeg stadium kunnen er methotrexaat injecties gegeven worden. Methotrexaat zorgt ervoor dat het vruchtje wordt afgebroken. Het lichaam zorgt vervolgens zelf dat het verwijderd wordt via de baarmoeder. Hoewel dit heftig klinkt, heeft dit middel weinig ernstige bijwerkingen en wordt de vruchtbaarheid gelukkig ook niet beïnvloed. Na de behandeling is het wel belangrijk om niet te snel weer zwanger te worden. Geadviseerd wordt om daarmee 3 tot 6 maanden te wachten;
- Ook mogelijk in een vroeg stadium: even afwachten hoe de zwangerschap zich ontwikkelt. Vaak breekt je lichaam deze vanzelf af. Dat is naar, maar ook prettig, omdat er geen verdere behandeling nodig is. Tijdens het wachten wordt het afgeraden om intensief te sporten, seks te hebben en naar het buitenland te gaan;
- In een wat vergevorderd stadium kan een kijkoperatie worden uitgevoerd. Daarbij bekijkt de arts waar het vruchtje zich bevindt. Zit het buiten de baarmoeder? Dan kan het tijdens de kijkoperatie verwijderd worden;
- In een acute situatie is het niet altijd mogelijk om het op te lossen via een kijkoperatie. Er is dan een grote operatie nodig. In plaats van een paar kleine gaatjes, wordt er dan een flinke snee in de buik gemaakt. Vaak wordt dan de aangetaste eileider verwijderd, samen met het vruchtje.
Ruimte voor emoties
Een buitenbaarmoederlijke zwangerschap is heftig. Eerst is er de blijdschap dat je zwanger bent, daarna komen het verdriet dat het niet goed is en de onzekerheid over de manier waarop het gaat aflopen. Kortom; een emotionele rollercoaster. Het is heel begrijpelijk dat je hier van slag van raakt. Heb je het er moeilijk mee? Stop het niet weg, maar spreek het uit. Praat erover met je partner, vrienden of (huis)arts. Het zal je helpen bij het verwerken van deze gebeurtenis.