Apgar-score [de eerste test voor je baby]
De bevalling is achter de rug, je kunt je kindje eindelijk in je armen houden. Maar wacht nog even, want al in de eerste minuut na de bevalling krijgt je kindje de eerste test uit zijn of haar leven voor de kiezen. Met behulp van de Apgar-test wordt beoordeeld hoe de conditie van je kindje is.
Wat is de Apgar-test?
Deze conditietest is bedacht door de Amerikaanse arts Virginia Apgar. Zij zocht een manier om snel te kunnen beoordelen hoe een pasgeboren baby er aan toe was. Uiteindelijk bedacht ze deze test. Eigenlijk zijn het vijf verschillende kleine testjes, die direct achter elkaar worden uitgevoerd. De naam Apgar kan hiervoor in het Engels als ezelsbruggetje dienen voor de zaken die getest worden:
- Appearance
- Pulse
- Grimace
- Activity
- Respiration
A= huidskleur
De huid van je kindje moet er gezond uitzien. Niet bleek en niet blauw. Een bleke of blauwe huid kan namelijk wijzen op onderliggende problemen, zoals zuurstoftekort of hartproblemen.
P= hartslag
Het hart van je kindje hoort flink te werken. Een baby heeft een snellere hartslag dan de gemiddelde volwassene. Is er sprake van een hartslag van boven de 100 slagen per minuut? Dan is dat een goed teken. Het slechtste teken is het natuurlijk wanneer er helemaal geen hartslag blijkt te zijn.
G= reactie op prikkels
Reageert je kindje op prikkels van buitenaf? Dit kan bijvoorbeeld getest worden door je kindje onder de okseltjes vast te houden en de voetjes vervolgens zachtjes op bed neer te zetten. Als het goed is reageert je kindje met de loopreflex; de beentjes gaan bewegen, alsof je kleine echt aan het lopen is. Ook de valreflex kan gebruikt worden. Hierbij laat de verloskundige of gynaecoloog de baby voorzitten (uiteraard een klein stukje!) vallen, bijvoorbeeld op bed. Verstart je kleintje? Dat is een normale, natuurlijk reactie. Is er geen reactie? Dan reageert je kind dus niet (voldoende) op prikkels.
A= activiteit
Is je kindje lusteloos en passief? Of juist beweeglijk en alert? Dit laatste is natuurlijk beter dan het eerste. Lusteloosheid of passiviteit kan wijzen op achterliggende problemen. Soms is de bevalling erg zwaar geweest, en moet je kindje simpelweg even bijkomen. In andere gevallen kan er sprake zijn van bijvoorbeeld zuurstoftekort. In dat geval is snelle actie geboden.
R= ademhaling
Ook van levensbelang: een goede ademhaling. Begint je kindje direct na de bevalling te huilen? Dan is dat een goed teken. Blijkbaar heeft je kleintje genoeg lucht om een keel op te zetten. Een onregelmatige, oppervlakkige of helemaal geen ademhaling is een veel minder goed teken.
Tekst gaat verder onder de afbeelding.
Apgar-scoring
Op ieder onderdeel van de Apgar-test krijg je kind 0, 1 of 2 punten:
- Is er sprake van een heel bleke of heel blauwe huid? Dan scoort je kindje 0 punten. Is er sprake van blauwe ledematen? Dan wordt het een score van 1 punt. Ziet je kindje er gezond uit? Dan krijgt het 2 punten op test 1 (huidskleur);
- Geen hartslag levert een score op van 0 punten. Een trage of onregelmatige hartslag is 1 punt. Een regelmatige hartslag van meer dan 100 slagen per minuut levert 2 punten op;
- Reageert je kindje goed op bijvoorbeeld de val- of loopreflextest? Dan krijgt het voor dit onderdeel 2 punten. Is er wel reactie, maar is die niet optimaal? In dat geval zit er niet meer dan 1 punt in. Is er helemaal geen reactie? Dan scoort je kindje hierop 0 punten;
- Lijkt je baby lusteloos en beweegt het (bijna) niet? Dan is er een score van 0 punten. Lichte activiteit levert 1 punt op. Is je kind levendig en actief? Dat levert 2 punten op;
- Heeft je kindje een krachtige, regelmatige ademhaling? Op dit onderdeel krijgt hij of zij dan 2 punten. Is er wel ademhaling, maar zwak en/of onregelmatig? Dan wordt er 1 punt gerekend. Bij het ontbreken van ademhaling worden er 0 punten gegeven.
De maximumscore op de test is dus 10 punten, de laagste score 0.
Wat zegt de Apgar-score?
Natuurlijk wil je het liefst dat je kindje 10 punten scoort op deze test. Dat betekent namelijk dat de conditie prima is en dat is een goede start! Schrik echter niet wanneer je kindje een lagere score heeft. De test wordt namelijk 3 keer uitgevoerd: 1, 5 en 10 minuten na de bevalling. Het komt heel vaak voor dat kindjes bij de eerste test wat lager scoren. Zo’n bevalling is nu eenmaal niet niets! Is de score tussen de 7 en 10? Dan hoef je je geen zorgen te maken. In veel gevallen is de score dan wat lager, omdat het kindje nog blauwe handjes of voetjes heeft. En zeker na een zware bevalling kan het voorkomen dat het even duurt voordat je kindje weer bijgekomen is. Normaal gesproken zal er op de tweede en derde test beter gescoord worden.
Lage score Apgar-test
Scoort je kindje 6 punten of minder op deze test? Dit is niet uitzonderlijk: 1 op de 100 pasgeboren kindjes heeft tijdens de tweede test (na 5 minuten) nog een Apgar-score van zes of lager. Vooral kindjes die (te) vroeg worden geboren (met minder dan 37 weken zwangerschap) kunnen lager scoren. Een lage score is voor de verloskundige of gynaecoloog reden om extra alert te zijn. Blijft de hartslag laag, of de ademhaling onregelmatig? Dan zal er direct verder onderzoek gedaan worden. En wanneer er sprake is van het uitblijven van een hartslag of ademhaling is onmiddellijke actie vereist. Het voordeel van de Apgar-test is dat door de resultaten op deze test snel duidelijk is wat de conditie is, waardoor indien nodig ook snel actie kan worden ondernomen.
Nadelen Apgar-test
Hoewel deze test dus een goede manier lijkt om snel duidelijkheid te hebben over de conditie van je kindje, zitten er ook een paar (kleine) nadelen aan deze test:
- Er is sprake van een zekere subjectiviteit bij het beoordelen van het kindje. De een kan bijvoorbeeld vinden dat een kindje 0 punten scoort op het onderdeel hartslag, omdat er sprake is van een zeer zwakke hartslag. Een ander kan echter vinden dat er toch 1 punt toegekend kan worden, omdat er wel een hartslag aanwezig is. Of deze subjectiviteit de score onbetrouwbaar maakt is de vraag. Uiteindelijk is het het belangrijkste dat afwijkingen snel ontdekt worden. Dit kan gebeuren, ongeacht uiteindelijke score;
- Het is direct na de bevalling een drukte van belang. Niet alleen het kindje, maar ook de moeder heeft aandacht nodig. Het kan voor degene die de bevalling begeleidt lastig zijn om de aandacht te verdelen;
- Het ene onderdeel van de test heeft invloed op andere onderdelen. Een zwakke hartslag kan bijvoorbeeld leiden tot bleekheid en een zwakke ademhaling. Zo wordt dus al op 3 onderdelen slecht gescoord. Ook hier geldt echter dat de onderlinge beïnvloeding het doel van de test niet in de weg staat: de conditie van het kindje vaststellen.
Praat mee op het forum
