Tussendoortjes voor je kind [advies Voedingscentrum]
De supermarkt staat vol met eten. Aan de ene kant is dat prettig, maar aan de andere kant ook best lastig. Het kan moeilijk zijn om de juiste keuzes te maken, die zowel lekker als gezond zijn. En dan kunnen al die keurmerkjes op de verpakking ook flink verwarrend zijn. Het Voedingscentrum heeft daarom een nieuwe poster ontwikkeld over tussendoortjes voor je kind. Maar helaas, wat blijkt? Die poster schept bij sommige mensen alleen maar verwarring!
Wat is het Voedingscentrum
Het Voedingscentrum bestaat in Nederland al sinds 1941. Het centrum verzamelt wetenschappelijke informatie over een gezonde en veilige voedselkeuze, die ook nog eens duurzamer is. Een voorbeeld kennen we vast allemaal wel: de Schijf van Vijf. In deze schijf staan vijf rubrieken met verschillende productgroepen. Het idee is dat je gezond eet wanneer je dagelijks uit iedere vijf rubrieken voldoende producten eet. Variatie is dus belangrijk. Om onafhankelijk advies te kunnen blijven geven, krijgt het Voedingscentrum alleen subsidie van de overheid. Ze nemen dus geen geld aan van bedrijven, dus ze hebben geen commercieel belang bij hun adviezen. Daardoor kan het Voedingscentrum dus al meer dan 75 jaar een onafhankelijke raadgever zijn.
Nieuwe poster
Onlangs heeft het Voedingscentrum dus een nieuw hulpmiddel gelanceerd: een poster met daarop tussendoortjes voor kinderen. Doel van de poster is om duidelijk te maken wat verstandige en minder-verstandige tussendoortjes zijn. Daarvoor zijn drie vakken getekend: een vak ‘elke dag’, een vak ‘soms’ en een vak ‘dit liever niet (veel calorieën)’. In het vak ‘elke dag’ zie je bruin brood, noten, rozijnen, appels en een mueslibolletje. Ook paprika en tomaat staan er in getekend. In het vak ‘soms’ staan wit brood, biscuit, popcorn, rijstwafel en Sultana. En in het vak ‘liever niet’ vind je stroopwafels, donuts, croissant, chips en ontbijtkoek. Zoals direct al opvalt staan dus lang niet alle mogelijke tussendoortjes op de poster. Dat is volgens het Voedingscentrum ook niet het doel. Het is een poster die inspiratie moet bieden, om ideeën te geven voor gezonde tussendoortjes. Of dit doel gehaald wordt is echter de vraag, omdat de afbeeldingen wat verwarring blijken op te wekken.
Tekst gaat verder onder de afbeelding. (bron afbeelding: Voedingscentrum)
Wat is dan verder gezond?
De poster van het Voedingscentrum biedt inspiratie, maar geeft verder geen uitleg over wat wel en niet gezond is. De producten uit het vak ‘liever niet’ bevatten zoveel calorieën, waardoor ze ongeschikt zijn voor jonge kinderen. Aan de andere kant: veel mensen baseren hun keuze op wat goede of slechte voeding is vooral op de hoeveelheid calorieën in een product. Die hoeveelheid speelt inderdaad een rol, maar dat is zeker niet het enige om op te letten. Wat zit er verder aan voedingsstoffen in het product? Een handvol noten bevat bijvoorbeeld ongeveer evenveel calorieën als een Sultana. Alleen bevatten die noten veel meer andere, gezonde voedingsstoffen, waardoor noten een verantwoorde keuze zijn. Er zijn daarom diëtisten die vinden dat het Voedingscentrum de tekst ‘veel calorieën’ beter weg kan laten.
Eierkoek en rijstwafel
Omdat niet alle snacks op de poster staan, kan het lastig blijven om te kunnen beoordelen of iets wel of niet een verantwoorde keuze is. Om het ochtendritueel goed door te komen is de kans groot dat je gaat voor snel in plaats van gezond. Toch is het belangrijk om op de voeding te letten. Opvallend detail: de goeie ouwe eierkoek staat niet op de poster. Als deze er wel op zou staan, zou deze overigens in de categorie ‘liever niet’ terecht komen. Persoonlijk vond ik dat zelf wel een opzienbarend feitje. Had jij die eierkoek ook niet op z’n minst ingeschat als categorie ‘soms’? Het redelijk gezonde imago van de eierkoek blijkt echter niet helemaal te kloppen. In eierkoeken zitten relatief veel calorieën en suiker en weinig nuttige voedingsstoffen. Ditzelfde geldt stiekem voor de rijstwafel. Zo’n rijstwafel bevat relatief weinig calorieën, maar ook weinig andere voedingsstoffen die wél nuttig zijn. Vandaar dat dit voedingsmiddel ook in de categorie ‘soms’ valt. Overigens geeft het Voedingscentrum aan dat één keer per dag een rijstwafel op zich geen probleem is. Maar nog beter is om dat dagelijkse tussendoortje te laten variëren, door steeds een ander product te kiezen. En dan natuurlijk het liefst uit de categorie ‘elke dag’, want daar mag je kind z’n tandjes zeker in zetten!
Tekst gaat verder onder de afbeelding.
Hoeveel tussendoortjes per dag?
Nog iets wat verwarrend kan zijn: door de noemer ‘elke dag’ zou je kunnen denken dat je in principe alle producten uit de groene cirkel iedere dag én meermaals per dag zou mogen eten. Dat is alleen niet helemaal waar. Hoewel het gezonde tussendoortjes zijn, wil dat niet zeggen dat je er veel van moet eten. Het advies is om kinderen die tussen de vier en acht jaar oud zijn slechts één keer per dag iets kleins uit die groene cirkel als tussendoortje mogen krijgen. Daarnaast mogen zij één keer per dag een graanproduct uit de categorie ‘soms’. Vermijd voor hen daarnaast de hele categorie ‘liever niet’, omdat die producten voor jonge kinderen te veel calorieën bevatten. Voor kinderen ouder dan negen jaar én voor volwassenen is het advies om niet vaker dan 3-5 keer per dag een gezond tussendoortje te eten. En kies hoogstens drie keer per week voor een wat minder gezond tussendoortje.
Nieuwe Schijf van Vijf?
De Schijf van Vijf is een ander hulpmiddel van het Voedingscentrum om gezonde keuzes te kunnen maken wat betreft voeding. Deze schijf bestaat al decennialang, maar is in 2016 vernieuwd. Er zijn een paar veranderingen doorgevoerd. Zo zijn er voedingsmiddelen verdwenen, die wel in de oude versie stonden. Een voorbeeld daarvan is groente uit blik. Deze stond wel vermeld in de oude, maar niet in de nieuwe. Omdat aan groente uit blik vaak extra zout wordt toegevoegd, is deze groente toch minder gezond dan verse groente of diepvriesgroente. Ook groente á la crème is uit de schijf verdwenen. Vanwege de (je raadt het waarschijnlijk al) de toegevoegde crème (room). Al deze wijzigingen maken wel duidelijk dat het Voedingscentrum haar taak heel serieus neemt. Er wordt continu gekeken naar nieuwe onderzoeken, om indien nodig de adviezen bij te stellen. En ook al schept de nieuwe poster bij sommigen wat verwarring; hang ‘m toch maar aan de muur. Uiteindelijk is het namelijk gewoon een handige richtlijn om gezondere keuzes te maken!
